Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

breviter exponere

  • 1 breviter

    (adv.) в немногих словах, одним словом, brev. spondere (§ 5 J. 3, 19), instituere heredes (1. 37 § 1 D. 28. 5);

    breviter rem exponere (Gai. IV. 15).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > breviter

  • 2 kurz

    kurz, I) von kleiner Ausdehnung im Raume: brevis (im allg., Ggstz. longus, latus). – curtus (eig., verschnitten, verkürzt, d.i. kurz, zu kurz. von dem, dem die hinlängliche Größe od. Vollkommenheit fehlt). – contractus (zusammengezogen, eingeengt, eingeschränkt, der Ausdehnung nach). – astrictus (knapp angezogen, k. der Breite, Weite nach); verb. contractus et astrictus. – artus. angustus (knapp, eng, s. d.). – minutus (kleiner gemacht, winzig, von derkleinsten, kaum bemerkbaren Größe). prae cīsus (abgebrochen, kurz, z.B. Perioden, conclusiones). – pressus (kurz, aber erschöpfend, von der Rede, Schreibart u. vom Redner). – sehr k., perbrevis; brevissimus: nicht kurzer als etc., non minus longus m. Genet. (z.B. fistulae ne minus longae denûm pedum fundantur). – k. von Statur, k. gebaut, staturā brevis; auch bl. brevis; brevi corpore: ein k. Weg, via brevis: ein kürzerer Weg, via compendiaria; viae compendium: ein k. Gesicht, oculi non longe conspectum ferentes: ein k. Gesicht haben, s. kurzsichtig sein. – etw. ins kurze ziehen, in breve od. in angustum cogere; in angustum deducere; in brevem formam contrahere: den kürzern ziehen, inferiorem esse (im Kampfe, vor Gericht, Ggstz. superiorem discedere, z.B. in der Verhandlung, in agendo: u. in causa pari).Adv.breviter (im allg.). – arte. anguste (knapp, eng). – paucis. breviter (mit wenig Worten). – strictim. carptim (nur obenhin, nicht ausführlich); verb. breviter strictimque. – praecīse (abgebrochen, mit wenig Worten, Ggstz. plene et perfecte; dann auch = rundheraus, geradezu, z.B. abschlagen, negare). – presse od. pressius (kurz, aber erschöpfend, z.B. definire). – jmd. k. halten, alqm arte coërcere. alqm arte contenteque habere (im allg., keine Freiheit lassen); exigue alci praebere sumptum (jmdm. die Mittel zum Aufwand [1525] spärlich reichen): sich k. bei etwas fassen, breviter exponere od. paucis absolvere alqd;in pauca verba od. bl. in pauca conferre alqd; brevi comprehendere: ich will es k. machen, ich will mich k. fassen, brevi praecīdam; brevi faciam; in breve cogam; nolo esse longus: rem paucis absolvam; ganz k., in verba conferam paucissima: um es k. zu sagen od. zu machen, um mich k. zu fassen od. bloß kurz!, ut in pauca conferam od. conferamus; ne longum faciam; ne longum fiat; ne longus sim; ut paucis dicam od. absolvam; ne (multis) te morer (um dich nicht aufzuhalten); de quo ne multa disseram. ne diutius disseram (um mich darüber in keine weitläufige Erörterung einzulassen); ne multa; ne plura; quid multa? quid plura? quid quaeris? denique (den. bes. auch, wenn nach einer Reihe von Aufzählungen ein Schluß angefügt wird); uno verbo (mit einem Worte, steht nur da, wo wirklich nur ein Wort folgt, z.B. der Ausdruck des Ganzen nach Anführung der Teile, s. Cic. Phil. 2, 54). – k. u. gut, paucis quidem, sed bene (kurz u. zugleich gut); dictum est. stat sententia. certum est mihi (es bleibt dabei); ne multa etc., s. vorher (um mich kurz zu fassen, kurz!). – kurz u. bündig, contorte. – kurzer Hand, breviter. – II) von kleiner Ausdehnung in der Zeit: brevis. – exiguus (unbedeutend, unbeträchtlich; beide z.B. Zeit, Leben). – contractus (zusammengezogen, verkürzt, z.B. noctes). – parvi temporis (von kleiner, geringer Zeit, z.B. quies). – der kürzeste Tag, dies brumalis; bruma (übh. die Zeit der Sonnenwende zu Anfang des Winters): die kürzeste Nacht, nox solstitialis (die Nacht zur Zeit der Sommersonnenwende); solstitium (die Zeit der Sommersonnenwende übh.). – eine k. Silbe, syllaba brevis: eine Silbe k. gebrauchen, syllabam corripere: eine Silbe k. aussprechen. breviter dicere syllabam: in indoctus ist der erste Buchstabe (die erste Silbe) k., indoctusdicimus (dicitur) brevi primā litterā. – ein k. Gedächtnis, memoria hebes: die Zeit würde zu kurz sein, wenn ich die Könige und Feldherren aufzählen wollte, dies me deficiat, si reges imperatoresque enumerare velim. – in kurzem, brevi tempore od. spatio; gew. bl. brevi; celeriter (schnell): ganz in k., perbrevi. – kurz vorher, vor kurzem, brevi ante. paulo ante. proxime (ganz kurz vorher); modo (so eben, noch nicht längst); nuper (neulich, jüngst, von der nächsten, aber doch schon etwas entferntern Vergangenheit, s. Cic. Verr. 4, 6). – kurz nachher, brevi post od. postea; paulo post od. post paulo; non ita multo post; brevi spatio interiecto. – k. vor unserer Zeit, paulo supra hanc memoriam. – k. nach jmds. Tode, haud multum post mortem alcis: über k. od. lang, quandoque od. (seltener) quandocumque (irgend einmal, es sei, wann es wolle); serius ocius (früher oder später): k. vor Tage, paulo ante lucem: niemand hat zu k. (zu k. Zeit) gelebt, der etc., nemo parum diu vixit, qui etc.

    deutsch-lateinisches > kurz

  • 3 Skizze

    Skizze, adumbratio (sowohl mit dem Pinsel, Griffel als mit Worten). – proposita alcis rei velut summa (mit Worten). – nur eine S. von etwas geben (etwas nur skizzieren), formam ac speciem alcis rei adumbrare (im allg.); paucis oder breviter exponere alqd (v. Schriftsteller, Redner etc.): eine S. von jmds Leben geben, proponere vitae alcis velut summam: von dem übrigen will ich nur eine ganz kurze S. geben, cetera quam paucissimis absolvam: eine geographische S. von einem Lande geben, situm terrae paucis exponere (Sall. Iug. 17, 1).

    deutsch-lateinisches > Skizze

  • 4 probabilis

    prŏbābĭlis, e, adj. [id.].
    I.
    Lit., that may be assumed, believed, or proved; likely, credible, probable (class.):

    probabile est id, quod fere fieri solet, aut quod in opinione positum est, aut quod habet in se ad haec quandam similitudinem, sive id falsum est, sive verum,

    Cic. Inv. 1, 29, 46:

    quae probabilia videantur,

    id. Fin. 5, 26, 76:

    est enim in his rebus aliquid probabile,

    id. ib. 3, 17, 58; id. Ac. 2, 11, 33; 2, 63, 154:

    nihil est tam incredibile, quod non dicendo fiat probabile, id. Par. praef. 1: ratio,

    id. Off. 1, 3, 8:

    conjectura et ratio,

    id. Div. 2, 6, 16:

    probabilis et prope vera disputatio,

    id. de Or. 1, 56, 240:

    causa,

    id. Verr. 2, 5, 67, § 173:

    mendacium,

    Liv. 40, 29:

    Causae,

    Tac. A. 6, 14.—
    II. A.
    Of persons:

    C. Licinius probabilis orator: jam vero etiam probatus,

    Cic. Brut. 76, 263:

    voce peracutā atque magnā, nec alia re ulla probabilis,

    id. ib. 68, 241:

    discipulus,

    id. de Or. 1, 28, 129:

    jucundior et probabilior populo orator,

    id. ib. 2, 36, 153; Nep. Cat. 3, 1.—
    B.
    Of things concr. and abstr.:

    materia,

    Cic. Fam. 3, 6, 18:

    nomen,

    id. Caec. 25, 71:

    boves non minus probabiles animis, quam corporibus,

    Col. 6, 1, 2:

    aqua maxime probabilis,

    Plin. 31, 3, 23, § 38:

    gustus,

    Col. 3, 2, 24:

    soli et caeli qualitas,

    id. ib. 3, 1, 10:

    rosa nec odore, nec specie probabilis,

    Plin. 21, 4, 10, § 18:

    genus orationis,

    Cic. Part. 6, 19; Liv. 2, 13:

    mores,

    Col. 6, 2, 14:

    vir ingenio sane probabili,

    Cic. Brut. 48, 180.—Hence, adv.: prŏ-bābĭlĭter.
    A.
    Probably, credibly (class.):

    rem breviter exponere et probabiliter,

    Cic. Or. 35, 122:

    rationem reddere,

    id. Fin. 3, 17, 58:

    dicere,

    id. de Or. 2, 82, 337:

    multa probabiliter argumentatus,

    Liv. 33, 28:

    justius et probabilius accusare,

    Cic. Inv. 2, 46, 136:

    defendere,

    Liv. 42, 48.—
    B.
    Laudably, fitly, well (post-Aug.):

    consulatum gerere,

    Vell. 2, 46, 4:

    eleganter et probabiliter hoc dictum est,

    Gell. 9, 16, 6:

    recte et probabiliter dici,

    id. 1, 16, 9.— Comp.:

    probabilius Lutatius,

    Val. Max. 2, 8, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > probabilis

  • 5 expono

    expōno, ĕre, pŏsŭi, pŏsĭtum - tr. -    - parf. arch. exposivit, Plaut. Cas. 853; part. sync. expostus, Cato. Agr. 151, 2 ; Virg. En. 10, 694. [st1]1 [-] mettre hors, mettre en vue, étaler, exposer, présenter, proposer.    - argentum exponere, Cic. Verr. 4, 62: exposer de l'argenterie.    - cf. Verr. 4, 35 ; Mur. 75.    - exponere herbam in sole, Col. 12, 28, 1: étaler de l'herbe au soleil.    - factum expositum ad imitandum, Cic. Phil. 2, 114: acte proposé à l'imitation.    - expositā ad exemplum nostrā re publicā, Cic.Rep. 1, 46: en offrant notre pays pour modèle.    - exponere alicujus vitam in oculis conspectuque omnium, Cic. Caecil. 27: exposer la vie de qqn aux yeux, aux regards de tous.    - puerum exponere, Liv. 1, 4, 5: exposer un enfant.    - ad Tiberim exponi, Cic. Rep. 2, 4: être exposé sur les bords du Tibre. [st1]2 [-] déposer (sur le rivage), débarquer.    - exercitum exponere, Caes. BG. 5, 9, 1: débarquer une armée.    - ex navibus (navibus) milites exponere, Caes. BG. 4, 37, 1; 5, 23, 4; BC. 3, 111.: débarquer des soldats.    - exponere milites in terram, Caes. BC. 3, 23, 2: débarquer des soldats sur le rivage.    - in litore expositus, Suet. Caes. 4: débarqué sur le rivage.    - cf. Liv. 26, 17, 2 ; 28, 44, 10; Nep. Them. 8, 7 (avec ad Caes. BC. 3, 6, 3 ; avec abl. seul Caes. BC. 3, 29, 3).    - quartā vix demum exponimur horā, Hor. S. 1, 5, 23: nous ne débarquons qu'à la quatrième heure à peine. [st1]3 [-] étendre à terre, jeter par terre.    - paene exposivit cubito, Plaut. Cas. 853: elle a failli me mettre par terre d'un coup de coude.    - si propter necessitatem adversae tempestatis expositum onus fuerit, Dig. 39, 4, 16, § 8: si, contraint par une malencontreuse tempête, on a jeté la cargaison par-dessus bord... [st1]4 [-] tenir une somme à la disposition de qqn.    - exponere alicui de DCCC, Cic. Att. 5, 4, 3: être à la disposition de qqn (se découvrir pour qqn) pour huit cent mille sesterces. [st1]5 [-] exposer à, livrer à la merci de.    - ad ictus expositus, Liv. 9, 35, 6: exposé aux coups.    - ne inermes provinciae barbaris nationibus exponerentur, Tac. H. 3. 5: pour ne pas laisser les provinces exposées sans défense à la merci des barbares.    - exponere nomen Dei, Lact. 1, 7: déshonorer le nom de Dieu.    - exponere exercitum hosti, Flor. 3, 11: livrer l'armée à l'ennemi.    - piscibus beluisque,” Petr. 115:. [st1]6 [-] exposer par écrit, par la parole, expliquer.    - exponere rem breviter, Cic. Cat. 3, 3: exposer un fait brièvement.    - exponere res quemadmodum gesta sit, Cic. Amer. 14: exposer comment une affaire a été menée.    - exposuit quid iniquitas loci posset, Caes. BG. 7: il leur expliqua de quelle importance était le désavantage de la position.    - vobis exponam, quid de quaque re sentiam, Cic. de Or. 1, 227: je vais vous dire ce que je pense sur chaque question.    - absol. exponere de aliqua re, Cic. Rep. 1, 41 ; de Or. 1, 102: faire un exposé sur une chose, traiter une question.    - exponere + prop. inf.: exposer que.    - cf. Cic. Div. 199; Tusc. 1, 26. [st1]7 [-] reproduire, rapporter (un discours, une conversation, etc.)    - in illo sermone qui est expositus in Bruto, Cic. Or. 23: dans cet entretien qui est rapporté dans le Brutus.    - capita exposita nec explicata, Cic. Br. 164: chapitres reproduits sans développement.
    * * *
    expōno, ĕre, pŏsŭi, pŏsĭtum - tr. -    - parf. arch. exposivit, Plaut. Cas. 853; part. sync. expostus, Cato. Agr. 151, 2 ; Virg. En. 10, 694. [st1]1 [-] mettre hors, mettre en vue, étaler, exposer, présenter, proposer.    - argentum exponere, Cic. Verr. 4, 62: exposer de l'argenterie.    - cf. Verr. 4, 35 ; Mur. 75.    - exponere herbam in sole, Col. 12, 28, 1: étaler de l'herbe au soleil.    - factum expositum ad imitandum, Cic. Phil. 2, 114: acte proposé à l'imitation.    - expositā ad exemplum nostrā re publicā, Cic.Rep. 1, 46: en offrant notre pays pour modèle.    - exponere alicujus vitam in oculis conspectuque omnium, Cic. Caecil. 27: exposer la vie de qqn aux yeux, aux regards de tous.    - puerum exponere, Liv. 1, 4, 5: exposer un enfant.    - ad Tiberim exponi, Cic. Rep. 2, 4: être exposé sur les bords du Tibre. [st1]2 [-] déposer (sur le rivage), débarquer.    - exercitum exponere, Caes. BG. 5, 9, 1: débarquer une armée.    - ex navibus (navibus) milites exponere, Caes. BG. 4, 37, 1; 5, 23, 4; BC. 3, 111.: débarquer des soldats.    - exponere milites in terram, Caes. BC. 3, 23, 2: débarquer des soldats sur le rivage.    - in litore expositus, Suet. Caes. 4: débarqué sur le rivage.    - cf. Liv. 26, 17, 2 ; 28, 44, 10; Nep. Them. 8, 7 (avec ad Caes. BC. 3, 6, 3 ; avec abl. seul Caes. BC. 3, 29, 3).    - quartā vix demum exponimur horā, Hor. S. 1, 5, 23: nous ne débarquons qu'à la quatrième heure à peine. [st1]3 [-] étendre à terre, jeter par terre.    - paene exposivit cubito, Plaut. Cas. 853: elle a failli me mettre par terre d'un coup de coude.    - si propter necessitatem adversae tempestatis expositum onus fuerit, Dig. 39, 4, 16, § 8: si, contraint par une malencontreuse tempête, on a jeté la cargaison par-dessus bord... [st1]4 [-] tenir une somme à la disposition de qqn.    - exponere alicui de DCCC, Cic. Att. 5, 4, 3: être à la disposition de qqn (se découvrir pour qqn) pour huit cent mille sesterces. [st1]5 [-] exposer à, livrer à la merci de.    - ad ictus expositus, Liv. 9, 35, 6: exposé aux coups.    - ne inermes provinciae barbaris nationibus exponerentur, Tac. H. 3. 5: pour ne pas laisser les provinces exposées sans défense à la merci des barbares.    - exponere nomen Dei, Lact. 1, 7: déshonorer le nom de Dieu.    - exponere exercitum hosti, Flor. 3, 11: livrer l'armée à l'ennemi.    - piscibus beluisque,” Petr. 115:. [st1]6 [-] exposer par écrit, par la parole, expliquer.    - exponere rem breviter, Cic. Cat. 3, 3: exposer un fait brièvement.    - exponere res quemadmodum gesta sit, Cic. Amer. 14: exposer comment une affaire a été menée.    - exposuit quid iniquitas loci posset, Caes. BG. 7: il leur expliqua de quelle importance était le désavantage de la position.    - vobis exponam, quid de quaque re sentiam, Cic. de Or. 1, 227: je vais vous dire ce que je pense sur chaque question.    - absol. exponere de aliqua re, Cic. Rep. 1, 41 ; de Or. 1, 102: faire un exposé sur une chose, traiter une question.    - exponere + prop. inf.: exposer que.    - cf. Cic. Div. 199; Tusc. 1, 26. [st1]7 [-] reproduire, rapporter (un discours, une conversation, etc.)    - in illo sermone qui est expositus in Bruto, Cic. Or. 23: dans cet entretien qui est rapporté dans le Brutus.    - capita exposita nec explicata, Cic. Br. 164: chapitres reproduits sans développement.
    * * *
        Expono, exponis, penul. prod. exposui, expositum, penul. corr. exponere. Plaut. Mettre hors.
    \
        Exponere in terram copias. Liu. Mettre à terre.
    \
        Exponere exercitum in Africam. Liu. Mettre hors des navires en la terre d'Afrique.
    \
        Exponere in sole foenum vt siccescat. Columel. Mettre au soleil et estendre.
    \
        Aduehere frumentum et exponere. Cicero. Mettre en vente, Exposer en vente.
    \
        Exponere vasa. Cic. Desployer un buffet.
    \
        Expositum factum ad imitandum. Cicero. Proposé et baillé pour exemple.
    \
        Exponere. Terent. Mettre à l'adventure.
    \
        Exposita prouincia ad praedandam. Cicero. Abandonnee en proye.
    \
        Expositum me dentis arbitrio animal. Colum. Abandonné.
    \
        Exposita mors victo. Cic. Apprestee, Presentee.
    \
        Exponere. Cicero. Exposer, Declarer, Dire clerement, Donner à congnoistre et à entendre.
    \
        Exponam vobis breuiter quid hominis sit. Cic. Je vous declareray en peu de parolles quel homme c'est.
    \
        Ex memoria aliquid exponere. Cic. Exposer par coeur.
    \
        Crimina alterius exponere. Cic. Narrer, Reciter.

    Dictionarium latinogallicum > expono

  • 6 breve

    brĕvis, e, adj. (abl. breve, Varr. R. R. 2, 3, 2; comp. abl. breviore, Ov. Am. 2, 17, 22) [cf. brachus, Fest. p. 26], short, little, of small extent, in space and time (opp. longus; in space, in good class. prose, diff. from parvus, which designates that which fills a small space in length, breadth, and thickness; while brevis is used only of length in its different directions of breadth, height, or depth; and even of a circle, as merely a line, and without reference to the space enclosed, v. infra. In poets and postAug. prose brevis sometimes = parvus).
    I.
    Lit., in space.
    A.
    In distance, extent, short, little, small, narrow (opp. latus), Cic. Ac. 2, 29, 92:

    brevior via,

    Nep. Eum. 8, 5; Tib. 1, 10, 4:

    via brevis,

    Verg. E. 9, 23; Ov. M. 5, 253; Juv. 14, 223:

    cursus brevissimus,

    Verg. A. 3, 507:

    brevius iter,

    Ov. P. 1, 4, 32:

    cursu brevissimus Almo,

    id. M. 14, 329:

    quid mihi, quod lato non separor aequore, prodest? Num minus haec nobis tam brevis obstat aqua?

    so narrow a stream, id. H. 18, 174; cf.

    also brevis unda, opp. latum mare,

    id. ib. 19, 141 and 142:

    non Asiam brevioris aquae disterminat usquam fluctus ab Europā,

    Luc. 9, 957 (strictioris, Schol.); cf. id. 9, 317:

    brevissima terra,

    Plin. Ep. 10, 69, 2:

    in Euboico scopulus brevis emicat altō Gurgite,

    a small, narrow rock, Ov. M. 9, 226:

    brevibus Gyaris,

    Juv. 1, 73:

    scis In breve te cogi (sc. libellum),

    that you are closely rolled together, Hor. Ep. 1, 20, 8:

    quo brevius valent,

    the nearer, the more powerful are they in conflict, Tac. A. 6, 35.—
    2.
    Trop. of the journey of life:

    quid est, quod in hoc tam exiguo vitae curriculo et tam brevi tantis nos in laboribus exerceamus?

    Cic. Arch. 11, 28; cf.:

    vitae brevis cursus, gloriae sempiternus,

    id. Sest. 21, 47:

    tum brevior dirae mortis aperta via est,

    Tib. 1, 10, 4.—And poet. of the thread of life:

    fila vitae breviora,

    Ov. Tr. 5, 10, 46. —
    B.
    In height, short, small, low (opp. altus and sometimes longus);

    of the human figure: sed sedebat judex L. Aurifex, brevior ipse quam testis,

    Cic. de Or. 2, 60, 245:

    ut statura breves in digitos eriguntur,

    Quint. 2, 3, 8:

    forma,

    Ov. M. 5, 457:

    (puella) longa brevisque,

    id. Am. 2, 4, 36:

    brevis corpore,

    Suet. Galb. 3;

    id. Vit. Hor.—Of a maiden changed to a boy: et incomptis brevior mensura capillis,

    Ov. M. 9, 789.—

    Of other things: ut pleraque Alpium ab Italiā sicut breviora, ita arrectiora sunt,

    lower, Liv. 21, 35, 11:

    brevior ilex,

    Sen. Herc. Oet. 1641:

    mus,

    little, Ov. F. 2, 574. —
    C.
    In depth, small, little, shallow (opp. profundus):

    puteus,

    Juv. 3, 226:

    vada,

    Verg. A. 5, 221; Sen. Agam. 570.—Hence, subst.: brĕvia, ium, n., as in Gr. ta brachea, shallow places, shallows, shoals:

    tris Eurus ab alto In brevia et syrtis urget,

    Verg. A. 1, 111 (brevia vadosa dicit, per quae vadi pedibus potest, Serv.); Luc. 9, 338: neque discerni poterant incerta ab solidis, brevia a profundis, Tac. A. 1, 70:

    brevia litorum,

    id. ib. 6, 33 fin. —Perh. also in sing.:

    breve,

    Tac. A. 14, 29 Draeg. ad loc. (Ritter, brevia; al. breve litus).—
    2.
    Trop.:

    brevia, in quibus volutatur, incerta, ancipitia,

    difficulties, Sen. Ep. 22, 7.—
    D.
    Of the line of a circle:

    ubi circulus (i.e. arcticus) axem Ultimus extremum spatioque brevissimus ambit,

    makes the shortest path, Ov. M. 2, 517; cf.

    of similar orbits, of stars: absides breviores,

    Plin. 2. 15, 13, §

    63.—Of the circular course of a horse on the track: discit gyro breviore flecti,

    Sen. Hippol. 314. —
    II.
    Transf., of time.
    A.
    Lit. (the usu. signif. of the word), short, brief, small, little.
    1.
    In gen.:

    quanto, nox, fuisti longior hac proxumā, Tanto brevior dies ut fiat faciam,

    Plaut. Am. 1, 3, 51:

    breve spatium'st perferundi quae minitas mihi,

    id. Capt. 3, 5, 85:

    brevis hora,

    Lucr. 4, 179; so Ov. M. 4, 696: Pa. Brevin' an longinquo sermone? Mi. Tribus verbis, Plaut. Mil. 4, 2, 30:

    occasio,

    Ter. Eun. 3, 5, 57; Phaedr. 5, 8, 5:

    brevis hic est fructus homulleis,

    short is this enjoyment for little men, Lucr. 3, 927; cf.:

    MORS. PERFECIT. TVA. VT. TIBE. ESSENT. OMNIA. BREVIA. HONOS. FAMA. VIRTVSQVE. GLORIA. ATQVE. INGENIVM.,

    Inscr. Orell. 558:

    omnia brevia tolerabilia esse debent,

    Cic. Lael. 27, 104; id. Fin. 1, 12, 40; 2, 29, 94; id. Tusc. 1, 39, 94; Sen. Ira, 3, 43, 5:

    quoniam vita brevis est, memoriam nostri quam maxime longam efficere,

    Sall. C. 1, 3; so,

    vitae summa brevis spem nos vetat incohare longam,

    Hor. C. 1, 4, 15; cf. id. ib. 1, 11, 6:

    aut omnia breviora aliquanto fuere, aut Saguntum principio anni captum,

    occupied a shorter time, Liv. 21, 15, 5:

    brevissimum tempus,

    id. 5, 6, 7:

    detrimentum,

    Quint. 11, 1, 10:

    arbitrium mortis,

    Tac. A. 15, 60:

    breves populi Romani amores,

    id. ib. 2, 41:

    tempus,

    Suet. Ner. 20 al.:

    nobis quom semel occidit brevis lux, nox est perpetua una dormienda,

    Cat. 5, 5:

    fructus,

    Lucr. 3, 914:

    aevum,

    Hor. C. 2, 16, 17; id. S. 2, 6, 97; id. Ep. 2, 1, 144; Plin. Pan. 78, 2:

    anni,

    Hor. C. 4, 13, 22:

    ver,

    Ov. M. 1, 118; 10, 85:

    flores rosae,

    quickly withering, short-lived, Hor. C. 2, 3, 13:

    lilium,

    id. ib. 1, 36, 16:

    cena,

    frugal, id. Ep. 1, 14, 35:

    mensa,

    id. A. P. 198:

    dominus,

    living but a short time, id. C. 2, 14, 24:

    stultitia,

    id. ib. 4, 12, 27:

    ira furor brevis est,

    id. Ep. 1, 2, 62:

    actio brevis atque concisa,

    Quint. 6, 4, 2:

    somnus,

    Sen. Troad. 441:

    nec gratius quicquam decore nec brevius,

    nothing is more acceptable, but nothing more perishable, fading, than beauty, Suet. Dom. 18:

    domus,

    Sen. Hippol. 762:

    fortuna,

    Sil. 4, 734.—
    2.
    Esp.
    a.
    Comp. brevius, with subj. clause, shorter, i.e. easier, more convenient:

    brevius visum urbana crimina incipi, quorum obvii testes erant,

    Tac. A. 13, 43: modo ne existimes brevius esse ab urbe mitti, Trag. ap. Plin. Ep. 10, 40 (49), 3.—
    b.
    In brevi spatio, brevi spatio, in brevi tempore, brevi tempore, and absol. brevi or in brevi, in a short time, shortly (before or after) (brevi tempore and brevi are class.; the latter, as in Gr. en brachei, to be considered as neuter, without supplying tempore):

    inque brevi spatio mutantur saecla animantum,

    Lucr. 2, 77; so Ter. Heaut. 5, 2, 2; Suet. Claud. 12; id. Ner. 30; cf.:

    in multo breviore temporis spatio,

    id. Aug. 22:

    multa brevi spatio simulacra geruntur,

    Lucr. 4, 160; Sall. J. 87, 3:

    spatio brevi,

    Hor. C. 1, 11, 6:

    res publica per vos brevi tempore jus suum recuperabit,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; 5, 21, 2; id. Tusc. 2, 2, 5; Caes. B. G. 1, 40, 11; Nep. Milt. 2, 1; id. Them. 1, 4; Suet. Caes. 3:

    sic ille affectus, brevi postea est mortuus,

    soon after, Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142 (Zumpt;

    acc. to MSS. perbrevi).—So brevi post = paulo post: brevi post Marcellus Romam venit,

    Liv. 33, 37, 9; 24, 3, 14:

    brevi deinde,

    id. 24, 4, 9: (Britanni) tantum usu cotidiano et exercitatione efficiunt, uti in declivi ac praecipiti loco incitatos equos sustinere et brevi ( in a short time, i.e. with great rapidity) moderari ac flectere consuerint, Caes. B. G. 4, 33 fin. Herz. and Held.:

    fama tanti facinoris per omnem Africam brevi divolgatur,

    Sall. J. 13, 1; Nep. Them. 4, 4:

    mirantur tam brevi rem Romanam crevisse,

    Liv. 1, 9, 9:

    brevi omnia subegit,

    Suet. Caes. 34; so id. Aug. 17; 65; id. Vesp. 5; id. Gram. 3; Gell. 1, 15, 18: scire in brevi, Afran. ap. Charis. p. 186 P.; Flor. 1, 1, 15.—
    c.
    Brevi, a short time, a little while: [p. 251] cunctatusque brevi, contortam viribus hastam in Persea misit, Ov. M. 5, 32; cf.:

    illa brevi spatio silet,

    id. ib. 7, 307; so,

    * breve,

    Cat. 61, 187.—
    d.
    Ad breve, for a short time, Suet. Tib. 68; cf.:

    ad breve quoddam tempus,

    Cic. Cat. 1, 13, 31.—
    B.
    Transf. to things done or taking place in a short time; so most freq.
    1.
    Of discourse, short, brief, concise (most freq. in Cic. and Quint.):

    narratio,

    Cic. Inv. 1, 20, 28; id. de Or. 3, 50, 196: laudatio;

    comprehensio et ambitus ille verborum erat apud illum contractus et brevis,

    id. Brut. 44, 162; cf. id. de Or. 2, 80, 326:

    nunc venio ad illa tua brevia: et primum illud, quo nihil potest esse brevius: bonum omne laudabile, etc.,

    id. Fin. 4, 18, 48:

    quam falsa re! quam brevia responsu!

    id. Clu. 59, 164: urbanitas est virtus quaedam in breve dictum coacta, Dom. Mars. ap. Quint. 6, 3, 104:

    Homerus brevem eloquentiam Menelao dedit,

    Quint. 12, 10, 64 (brevis = ou polumuthos, Hom. Il. 3, 214):

    breviores commentarii,

    Quint. 3, 8, 58:

    annotatio,

    id. 10, 7, 31:

    brevia illa atque concisa,

    id. 10, 7, 10; so,

    sententiae,

    id. 10, 1, 60:

    causae,

    id. 6, 1, 8:

    docendi compendia,

    id. 1, 1, 24:

    comprehensiones,

    id. 12, 2, 19:

    quod ut brevissimo pateat exemplo,

    id. 3, 6, 10: commendatio, requiring few words, i.e. moderate, Plin. 11, 42, 97, § 240.— Meton. of a speaker or orator, brief:

    multos imitatio brevitatis decipit, ut cum se breves putent esse, longissimi sint,

    Cic. Inv. 1, 20, 38:

    brevior in scribendo,

    id. Att. 5, 6, 2:

    brevis esse laboro, Obscurus fio,

    Hor. A. P. 25:

    in eloquendo brevis,

    Quint. 10, 1, 63:

    densus et brevis et semper instans sibi Thucydides,

    id. 10, 1, 73.—Hence, brĕvī, adv., briefly, in few words (freq. and class.):

    brevi pro breviter M. Tullius de Orat. ad Quintum fratrem (1, 8, 34): ac ne plura quidem quae sunt innumerabilia consecter, comprehendam brevi,

    Charis. p. 176 P.:

    id percurram brevi,

    Cic. Caecin. 32, 94:

    aliquid explicare,

    id. Planc. 40, 95 Wund.:

    circumscribere et definire,

    id. Sest. 45, 97; so id. ib. 5, 12 Orell. N. cr.; id. Fin. 1, 17, 55:

    complecti,

    id. de Or. 1, 42, 190:

    exponere,

    id. ib. 1, 46, 203:

    reprehendere,

    id. Inv. 1, 9, 12:

    reddere,

    id. Leg. 2, 14, 34:

    respondere,

    id. Fam. 3, 8, 1:

    perscribere,

    id. ib. 4, 5, 1; so Auct. Her. 4, 26, 35; 35, 47 al.; cf.:

    in brevi,

    Quint. 9, 4, 32.—So once in epistolary style: breve facere, to be short or brief:

    quid scribam? breve faciam,

    Cic. Att. 11, 7, 6; cf.:

    longum est ea dicere, sed hoc breve dicam,

    id. Sest. 5, 12.—Once, in breve cogere (diff. from I. A.), to comprise in few words, bring into a small compass:

    in breve coactae causae,

    Liv. 39, 47, 5; cf.:

    in breve coactio causae,

    Gai. Inst. 4, 15.— In late Lat. subst.: brĕvis, is, m. (sc. liber—acc. to another reading, brĕve, is, n.), a short catalogue, summary, = breviarium:

    brevis nominum,

    Vop. Aur. 36; so id. Bonos. 15; Lampr. Alex. Sev. 21; Hier. Ep. 5, n. 2 al.—
    2.
    Of a short syllable;

    rarely as adj.: Syllaba longa brevi subjecta vocatur iambus,

    Hor. A. P. 251:

    a brevis, gre brevis, faciet tamen longam priorem,

    Quint. 9, 4, 86 et saep.—More freq. subst.: brĕvis, is, f. (sc. syllaba):

    dactylus, qui est e longā et duabus brevibus,

    Cic. Or. 64, 217 sq.:

    in fine pro longā accipi brevem,

    Quint. 9, 4, 93; 9, 4, 86:

    plurimum habent celeritatis breves,

    id. 9, 4, 91.—

    Hence also once of a syllable long by position, but pronounced short: indoctus dicimus brevi primā litterā, insanus productā: inhumanus brevi, infelix longā,

    Cic. Or. 48, 159 Meyer N. cr.; cf. Gell. 2, 17 sqq., and Schütz Lex. Cic. s. v. brevis.—
    C.
    For parvus, exiguus, little, small:

    exigua pars brevisque,

    Lucr. 5, 591:

    Canidia brevibus implicata viperis,

    Hor. Epod. 5, 15:

    Alecto brevibus torquata colubris,

    Ov. H. 2, 119:

    brevi latere ac pede longo est,

    Hor. S. 1, 2, 93; cf.

    just before: breve quod caput, ardua cervix, v. 89, and brevis alvus,

    Verg. G. 3, 80 (on the other hand, Nemes. 244:

    parvae alvi): mus,

    Ov. F. 2, 574:

    forma (sc. pueri in stellionem mutati),

    id. M. 5, 457.—

    So, lapathi herba,

    Hor. S. 2, 4, 29 (brevis = parva, non excrescens in altum, Schol. Cruqu.):

    folia breviora,

    id. Ep. 1, 19, 26 (minor corona, Schol. Cruqu.):

    census,

    id. C. 2, 15, 13:

    pondus,

    id. S. 2, 2, 37:

    impensa,

    Ov. H. 7, 188 Ruhnk.:

    sigillum,

    id. M. 6, 86:

    insulae,

    Pall. 1, 28, 1; cf. Juv. 1, 73: vasculum, Pall. Apr. 8, 4:

    offulae,

    id. 1, 29, 4:

    pantheris in candido breves macularum oculi,

    Plin. 8, 17, 23, § 62.—With nom. abstr.:

    breve in exiguo marmore nomen ero,

    Prop. 2, 1, 72; Sen. Oedip. 935.—So, pondus, Hor. S. 2, 2, 37 al.—Hence, brĕ-vĭter, adv., shortly, briefly, etc.
    1.
    Of space (acc. to I.) (rare): seu libeat, curvo brevius convertere gyro, shorter, i. e. in a smaller circle, Tib. 4, 1, 94:

    parvo brevius quam totus,

    a little less than the whole, Plin. 2, 67, 67, § 168:

    Sarmatae, omisso arcu, quo brevius valent, contis gladiisque ruerent,

    Tac. A. 6, 35.—Far more freq. in prose and poetry,
    2.
    (Acc. to II. A. b. and c.) Of time, in a short time.
    a.
    In gen.:

    iratum breviter vites, inimicum diu, Publ. Syr. v. 249 Rib.: sapiens, cum breviter et strictim colore atque vultu motus est,

    Gell. 19, 1, 20.—
    b.
    Esp.
    (α).
    In expression, briefly, in brief, in few words, concisely, summarily:

    sed breviter paucis praestat comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082: multa breviter et commode dicta (sc. apophthegmata; cf. Cic. Off. 1, 29, 104) memoriae mandabam, Cic. Lael. 1, 1:

    rem totam breviter cognoscite,

    id. Verr. 2, 2, 69, § 169; 2, 3, 27, § 67; so id. de Or. 2, 83, 340:

    summatim breviterque describere,

    id. Or. 15, 50:

    breviter tangere,

    id. Off. 3, 2, 8 Beier N. cr.:

    breviter et modice disserere,

    Sall. J. 111, 1:

    adicere aliquid,

    Quint. 9, 3, 100; cf. also Verg. A. 2, 11; 4, 632; 6, 321; Ov. M. 2, 783:

    omnia soli Forsan Pacuvio breviter dabit (i.e. paucis testamenti verbis, quibus heres ex asse scribetur),

    Juv. 12, 125 Web. (cf. id. 1, 68: beatum exiguis tabulis).— Comp., Cic. Fin. 4, 10, 26; Quint. 8, prooem. § 1; 8, 6, 61; 9, 2, 16; 10, 1, 49; 11, 1, 5 al.— Sup., Cic. N. D. 2, 1, 3; id. Div. 1, 32, 70; Quint. 1, 10, 1; 4, 2, 113 al.—
    (β).
    Of syllables:

    quibus in verbis eae primae litterae sunt quae in sapiente atque felice, producte dicitur, in ceteris omnibus breviter,

    Cic. Or. 48, 159.

    Lewis & Short latin dictionary > breve

  • 7 brevi

    brĕvis, e, adj. (abl. breve, Varr. R. R. 2, 3, 2; comp. abl. breviore, Ov. Am. 2, 17, 22) [cf. brachus, Fest. p. 26], short, little, of small extent, in space and time (opp. longus; in space, in good class. prose, diff. from parvus, which designates that which fills a small space in length, breadth, and thickness; while brevis is used only of length in its different directions of breadth, height, or depth; and even of a circle, as merely a line, and without reference to the space enclosed, v. infra. In poets and postAug. prose brevis sometimes = parvus).
    I.
    Lit., in space.
    A.
    In distance, extent, short, little, small, narrow (opp. latus), Cic. Ac. 2, 29, 92:

    brevior via,

    Nep. Eum. 8, 5; Tib. 1, 10, 4:

    via brevis,

    Verg. E. 9, 23; Ov. M. 5, 253; Juv. 14, 223:

    cursus brevissimus,

    Verg. A. 3, 507:

    brevius iter,

    Ov. P. 1, 4, 32:

    cursu brevissimus Almo,

    id. M. 14, 329:

    quid mihi, quod lato non separor aequore, prodest? Num minus haec nobis tam brevis obstat aqua?

    so narrow a stream, id. H. 18, 174; cf.

    also brevis unda, opp. latum mare,

    id. ib. 19, 141 and 142:

    non Asiam brevioris aquae disterminat usquam fluctus ab Europā,

    Luc. 9, 957 (strictioris, Schol.); cf. id. 9, 317:

    brevissima terra,

    Plin. Ep. 10, 69, 2:

    in Euboico scopulus brevis emicat altō Gurgite,

    a small, narrow rock, Ov. M. 9, 226:

    brevibus Gyaris,

    Juv. 1, 73:

    scis In breve te cogi (sc. libellum),

    that you are closely rolled together, Hor. Ep. 1, 20, 8:

    quo brevius valent,

    the nearer, the more powerful are they in conflict, Tac. A. 6, 35.—
    2.
    Trop. of the journey of life:

    quid est, quod in hoc tam exiguo vitae curriculo et tam brevi tantis nos in laboribus exerceamus?

    Cic. Arch. 11, 28; cf.:

    vitae brevis cursus, gloriae sempiternus,

    id. Sest. 21, 47:

    tum brevior dirae mortis aperta via est,

    Tib. 1, 10, 4.—And poet. of the thread of life:

    fila vitae breviora,

    Ov. Tr. 5, 10, 46. —
    B.
    In height, short, small, low (opp. altus and sometimes longus);

    of the human figure: sed sedebat judex L. Aurifex, brevior ipse quam testis,

    Cic. de Or. 2, 60, 245:

    ut statura breves in digitos eriguntur,

    Quint. 2, 3, 8:

    forma,

    Ov. M. 5, 457:

    (puella) longa brevisque,

    id. Am. 2, 4, 36:

    brevis corpore,

    Suet. Galb. 3;

    id. Vit. Hor.—Of a maiden changed to a boy: et incomptis brevior mensura capillis,

    Ov. M. 9, 789.—

    Of other things: ut pleraque Alpium ab Italiā sicut breviora, ita arrectiora sunt,

    lower, Liv. 21, 35, 11:

    brevior ilex,

    Sen. Herc. Oet. 1641:

    mus,

    little, Ov. F. 2, 574. —
    C.
    In depth, small, little, shallow (opp. profundus):

    puteus,

    Juv. 3, 226:

    vada,

    Verg. A. 5, 221; Sen. Agam. 570.—Hence, subst.: brĕvia, ium, n., as in Gr. ta brachea, shallow places, shallows, shoals:

    tris Eurus ab alto In brevia et syrtis urget,

    Verg. A. 1, 111 (brevia vadosa dicit, per quae vadi pedibus potest, Serv.); Luc. 9, 338: neque discerni poterant incerta ab solidis, brevia a profundis, Tac. A. 1, 70:

    brevia litorum,

    id. ib. 6, 33 fin. —Perh. also in sing.:

    breve,

    Tac. A. 14, 29 Draeg. ad loc. (Ritter, brevia; al. breve litus).—
    2.
    Trop.:

    brevia, in quibus volutatur, incerta, ancipitia,

    difficulties, Sen. Ep. 22, 7.—
    D.
    Of the line of a circle:

    ubi circulus (i.e. arcticus) axem Ultimus extremum spatioque brevissimus ambit,

    makes the shortest path, Ov. M. 2, 517; cf.

    of similar orbits, of stars: absides breviores,

    Plin. 2. 15, 13, §

    63.—Of the circular course of a horse on the track: discit gyro breviore flecti,

    Sen. Hippol. 314. —
    II.
    Transf., of time.
    A.
    Lit. (the usu. signif. of the word), short, brief, small, little.
    1.
    In gen.:

    quanto, nox, fuisti longior hac proxumā, Tanto brevior dies ut fiat faciam,

    Plaut. Am. 1, 3, 51:

    breve spatium'st perferundi quae minitas mihi,

    id. Capt. 3, 5, 85:

    brevis hora,

    Lucr. 4, 179; so Ov. M. 4, 696: Pa. Brevin' an longinquo sermone? Mi. Tribus verbis, Plaut. Mil. 4, 2, 30:

    occasio,

    Ter. Eun. 3, 5, 57; Phaedr. 5, 8, 5:

    brevis hic est fructus homulleis,

    short is this enjoyment for little men, Lucr. 3, 927; cf.:

    MORS. PERFECIT. TVA. VT. TIBE. ESSENT. OMNIA. BREVIA. HONOS. FAMA. VIRTVSQVE. GLORIA. ATQVE. INGENIVM.,

    Inscr. Orell. 558:

    omnia brevia tolerabilia esse debent,

    Cic. Lael. 27, 104; id. Fin. 1, 12, 40; 2, 29, 94; id. Tusc. 1, 39, 94; Sen. Ira, 3, 43, 5:

    quoniam vita brevis est, memoriam nostri quam maxime longam efficere,

    Sall. C. 1, 3; so,

    vitae summa brevis spem nos vetat incohare longam,

    Hor. C. 1, 4, 15; cf. id. ib. 1, 11, 6:

    aut omnia breviora aliquanto fuere, aut Saguntum principio anni captum,

    occupied a shorter time, Liv. 21, 15, 5:

    brevissimum tempus,

    id. 5, 6, 7:

    detrimentum,

    Quint. 11, 1, 10:

    arbitrium mortis,

    Tac. A. 15, 60:

    breves populi Romani amores,

    id. ib. 2, 41:

    tempus,

    Suet. Ner. 20 al.:

    nobis quom semel occidit brevis lux, nox est perpetua una dormienda,

    Cat. 5, 5:

    fructus,

    Lucr. 3, 914:

    aevum,

    Hor. C. 2, 16, 17; id. S. 2, 6, 97; id. Ep. 2, 1, 144; Plin. Pan. 78, 2:

    anni,

    Hor. C. 4, 13, 22:

    ver,

    Ov. M. 1, 118; 10, 85:

    flores rosae,

    quickly withering, short-lived, Hor. C. 2, 3, 13:

    lilium,

    id. ib. 1, 36, 16:

    cena,

    frugal, id. Ep. 1, 14, 35:

    mensa,

    id. A. P. 198:

    dominus,

    living but a short time, id. C. 2, 14, 24:

    stultitia,

    id. ib. 4, 12, 27:

    ira furor brevis est,

    id. Ep. 1, 2, 62:

    actio brevis atque concisa,

    Quint. 6, 4, 2:

    somnus,

    Sen. Troad. 441:

    nec gratius quicquam decore nec brevius,

    nothing is more acceptable, but nothing more perishable, fading, than beauty, Suet. Dom. 18:

    domus,

    Sen. Hippol. 762:

    fortuna,

    Sil. 4, 734.—
    2.
    Esp.
    a.
    Comp. brevius, with subj. clause, shorter, i.e. easier, more convenient:

    brevius visum urbana crimina incipi, quorum obvii testes erant,

    Tac. A. 13, 43: modo ne existimes brevius esse ab urbe mitti, Trag. ap. Plin. Ep. 10, 40 (49), 3.—
    b.
    In brevi spatio, brevi spatio, in brevi tempore, brevi tempore, and absol. brevi or in brevi, in a short time, shortly (before or after) (brevi tempore and brevi are class.; the latter, as in Gr. en brachei, to be considered as neuter, without supplying tempore):

    inque brevi spatio mutantur saecla animantum,

    Lucr. 2, 77; so Ter. Heaut. 5, 2, 2; Suet. Claud. 12; id. Ner. 30; cf.:

    in multo breviore temporis spatio,

    id. Aug. 22:

    multa brevi spatio simulacra geruntur,

    Lucr. 4, 160; Sall. J. 87, 3:

    spatio brevi,

    Hor. C. 1, 11, 6:

    res publica per vos brevi tempore jus suum recuperabit,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; 5, 21, 2; id. Tusc. 2, 2, 5; Caes. B. G. 1, 40, 11; Nep. Milt. 2, 1; id. Them. 1, 4; Suet. Caes. 3:

    sic ille affectus, brevi postea est mortuus,

    soon after, Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142 (Zumpt;

    acc. to MSS. perbrevi).—So brevi post = paulo post: brevi post Marcellus Romam venit,

    Liv. 33, 37, 9; 24, 3, 14:

    brevi deinde,

    id. 24, 4, 9: (Britanni) tantum usu cotidiano et exercitatione efficiunt, uti in declivi ac praecipiti loco incitatos equos sustinere et brevi ( in a short time, i.e. with great rapidity) moderari ac flectere consuerint, Caes. B. G. 4, 33 fin. Herz. and Held.:

    fama tanti facinoris per omnem Africam brevi divolgatur,

    Sall. J. 13, 1; Nep. Them. 4, 4:

    mirantur tam brevi rem Romanam crevisse,

    Liv. 1, 9, 9:

    brevi omnia subegit,

    Suet. Caes. 34; so id. Aug. 17; 65; id. Vesp. 5; id. Gram. 3; Gell. 1, 15, 18: scire in brevi, Afran. ap. Charis. p. 186 P.; Flor. 1, 1, 15.—
    c.
    Brevi, a short time, a little while: [p. 251] cunctatusque brevi, contortam viribus hastam in Persea misit, Ov. M. 5, 32; cf.:

    illa brevi spatio silet,

    id. ib. 7, 307; so,

    * breve,

    Cat. 61, 187.—
    d.
    Ad breve, for a short time, Suet. Tib. 68; cf.:

    ad breve quoddam tempus,

    Cic. Cat. 1, 13, 31.—
    B.
    Transf. to things done or taking place in a short time; so most freq.
    1.
    Of discourse, short, brief, concise (most freq. in Cic. and Quint.):

    narratio,

    Cic. Inv. 1, 20, 28; id. de Or. 3, 50, 196: laudatio;

    comprehensio et ambitus ille verborum erat apud illum contractus et brevis,

    id. Brut. 44, 162; cf. id. de Or. 2, 80, 326:

    nunc venio ad illa tua brevia: et primum illud, quo nihil potest esse brevius: bonum omne laudabile, etc.,

    id. Fin. 4, 18, 48:

    quam falsa re! quam brevia responsu!

    id. Clu. 59, 164: urbanitas est virtus quaedam in breve dictum coacta, Dom. Mars. ap. Quint. 6, 3, 104:

    Homerus brevem eloquentiam Menelao dedit,

    Quint. 12, 10, 64 (brevis = ou polumuthos, Hom. Il. 3, 214):

    breviores commentarii,

    Quint. 3, 8, 58:

    annotatio,

    id. 10, 7, 31:

    brevia illa atque concisa,

    id. 10, 7, 10; so,

    sententiae,

    id. 10, 1, 60:

    causae,

    id. 6, 1, 8:

    docendi compendia,

    id. 1, 1, 24:

    comprehensiones,

    id. 12, 2, 19:

    quod ut brevissimo pateat exemplo,

    id. 3, 6, 10: commendatio, requiring few words, i.e. moderate, Plin. 11, 42, 97, § 240.— Meton. of a speaker or orator, brief:

    multos imitatio brevitatis decipit, ut cum se breves putent esse, longissimi sint,

    Cic. Inv. 1, 20, 38:

    brevior in scribendo,

    id. Att. 5, 6, 2:

    brevis esse laboro, Obscurus fio,

    Hor. A. P. 25:

    in eloquendo brevis,

    Quint. 10, 1, 63:

    densus et brevis et semper instans sibi Thucydides,

    id. 10, 1, 73.—Hence, brĕvī, adv., briefly, in few words (freq. and class.):

    brevi pro breviter M. Tullius de Orat. ad Quintum fratrem (1, 8, 34): ac ne plura quidem quae sunt innumerabilia consecter, comprehendam brevi,

    Charis. p. 176 P.:

    id percurram brevi,

    Cic. Caecin. 32, 94:

    aliquid explicare,

    id. Planc. 40, 95 Wund.:

    circumscribere et definire,

    id. Sest. 45, 97; so id. ib. 5, 12 Orell. N. cr.; id. Fin. 1, 17, 55:

    complecti,

    id. de Or. 1, 42, 190:

    exponere,

    id. ib. 1, 46, 203:

    reprehendere,

    id. Inv. 1, 9, 12:

    reddere,

    id. Leg. 2, 14, 34:

    respondere,

    id. Fam. 3, 8, 1:

    perscribere,

    id. ib. 4, 5, 1; so Auct. Her. 4, 26, 35; 35, 47 al.; cf.:

    in brevi,

    Quint. 9, 4, 32.—So once in epistolary style: breve facere, to be short or brief:

    quid scribam? breve faciam,

    Cic. Att. 11, 7, 6; cf.:

    longum est ea dicere, sed hoc breve dicam,

    id. Sest. 5, 12.—Once, in breve cogere (diff. from I. A.), to comprise in few words, bring into a small compass:

    in breve coactae causae,

    Liv. 39, 47, 5; cf.:

    in breve coactio causae,

    Gai. Inst. 4, 15.— In late Lat. subst.: brĕvis, is, m. (sc. liber—acc. to another reading, brĕve, is, n.), a short catalogue, summary, = breviarium:

    brevis nominum,

    Vop. Aur. 36; so id. Bonos. 15; Lampr. Alex. Sev. 21; Hier. Ep. 5, n. 2 al.—
    2.
    Of a short syllable;

    rarely as adj.: Syllaba longa brevi subjecta vocatur iambus,

    Hor. A. P. 251:

    a brevis, gre brevis, faciet tamen longam priorem,

    Quint. 9, 4, 86 et saep.—More freq. subst.: brĕvis, is, f. (sc. syllaba):

    dactylus, qui est e longā et duabus brevibus,

    Cic. Or. 64, 217 sq.:

    in fine pro longā accipi brevem,

    Quint. 9, 4, 93; 9, 4, 86:

    plurimum habent celeritatis breves,

    id. 9, 4, 91.—

    Hence also once of a syllable long by position, but pronounced short: indoctus dicimus brevi primā litterā, insanus productā: inhumanus brevi, infelix longā,

    Cic. Or. 48, 159 Meyer N. cr.; cf. Gell. 2, 17 sqq., and Schütz Lex. Cic. s. v. brevis.—
    C.
    For parvus, exiguus, little, small:

    exigua pars brevisque,

    Lucr. 5, 591:

    Canidia brevibus implicata viperis,

    Hor. Epod. 5, 15:

    Alecto brevibus torquata colubris,

    Ov. H. 2, 119:

    brevi latere ac pede longo est,

    Hor. S. 1, 2, 93; cf.

    just before: breve quod caput, ardua cervix, v. 89, and brevis alvus,

    Verg. G. 3, 80 (on the other hand, Nemes. 244:

    parvae alvi): mus,

    Ov. F. 2, 574:

    forma (sc. pueri in stellionem mutati),

    id. M. 5, 457.—

    So, lapathi herba,

    Hor. S. 2, 4, 29 (brevis = parva, non excrescens in altum, Schol. Cruqu.):

    folia breviora,

    id. Ep. 1, 19, 26 (minor corona, Schol. Cruqu.):

    census,

    id. C. 2, 15, 13:

    pondus,

    id. S. 2, 2, 37:

    impensa,

    Ov. H. 7, 188 Ruhnk.:

    sigillum,

    id. M. 6, 86:

    insulae,

    Pall. 1, 28, 1; cf. Juv. 1, 73: vasculum, Pall. Apr. 8, 4:

    offulae,

    id. 1, 29, 4:

    pantheris in candido breves macularum oculi,

    Plin. 8, 17, 23, § 62.—With nom. abstr.:

    breve in exiguo marmore nomen ero,

    Prop. 2, 1, 72; Sen. Oedip. 935.—So, pondus, Hor. S. 2, 2, 37 al.—Hence, brĕ-vĭter, adv., shortly, briefly, etc.
    1.
    Of space (acc. to I.) (rare): seu libeat, curvo brevius convertere gyro, shorter, i. e. in a smaller circle, Tib. 4, 1, 94:

    parvo brevius quam totus,

    a little less than the whole, Plin. 2, 67, 67, § 168:

    Sarmatae, omisso arcu, quo brevius valent, contis gladiisque ruerent,

    Tac. A. 6, 35.—Far more freq. in prose and poetry,
    2.
    (Acc. to II. A. b. and c.) Of time, in a short time.
    a.
    In gen.:

    iratum breviter vites, inimicum diu, Publ. Syr. v. 249 Rib.: sapiens, cum breviter et strictim colore atque vultu motus est,

    Gell. 19, 1, 20.—
    b.
    Esp.
    (α).
    In expression, briefly, in brief, in few words, concisely, summarily:

    sed breviter paucis praestat comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082: multa breviter et commode dicta (sc. apophthegmata; cf. Cic. Off. 1, 29, 104) memoriae mandabam, Cic. Lael. 1, 1:

    rem totam breviter cognoscite,

    id. Verr. 2, 2, 69, § 169; 2, 3, 27, § 67; so id. de Or. 2, 83, 340:

    summatim breviterque describere,

    id. Or. 15, 50:

    breviter tangere,

    id. Off. 3, 2, 8 Beier N. cr.:

    breviter et modice disserere,

    Sall. J. 111, 1:

    adicere aliquid,

    Quint. 9, 3, 100; cf. also Verg. A. 2, 11; 4, 632; 6, 321; Ov. M. 2, 783:

    omnia soli Forsan Pacuvio breviter dabit (i.e. paucis testamenti verbis, quibus heres ex asse scribetur),

    Juv. 12, 125 Web. (cf. id. 1, 68: beatum exiguis tabulis).— Comp., Cic. Fin. 4, 10, 26; Quint. 8, prooem. § 1; 8, 6, 61; 9, 2, 16; 10, 1, 49; 11, 1, 5 al.— Sup., Cic. N. D. 2, 1, 3; id. Div. 1, 32, 70; Quint. 1, 10, 1; 4, 2, 113 al.—
    (β).
    Of syllables:

    quibus in verbis eae primae litterae sunt quae in sapiente atque felice, producte dicitur, in ceteris omnibus breviter,

    Cic. Or. 48, 159.

    Lewis & Short latin dictionary > brevi

  • 8 brevia

    brĕvis, e, adj. (abl. breve, Varr. R. R. 2, 3, 2; comp. abl. breviore, Ov. Am. 2, 17, 22) [cf. brachus, Fest. p. 26], short, little, of small extent, in space and time (opp. longus; in space, in good class. prose, diff. from parvus, which designates that which fills a small space in length, breadth, and thickness; while brevis is used only of length in its different directions of breadth, height, or depth; and even of a circle, as merely a line, and without reference to the space enclosed, v. infra. In poets and postAug. prose brevis sometimes = parvus).
    I.
    Lit., in space.
    A.
    In distance, extent, short, little, small, narrow (opp. latus), Cic. Ac. 2, 29, 92:

    brevior via,

    Nep. Eum. 8, 5; Tib. 1, 10, 4:

    via brevis,

    Verg. E. 9, 23; Ov. M. 5, 253; Juv. 14, 223:

    cursus brevissimus,

    Verg. A. 3, 507:

    brevius iter,

    Ov. P. 1, 4, 32:

    cursu brevissimus Almo,

    id. M. 14, 329:

    quid mihi, quod lato non separor aequore, prodest? Num minus haec nobis tam brevis obstat aqua?

    so narrow a stream, id. H. 18, 174; cf.

    also brevis unda, opp. latum mare,

    id. ib. 19, 141 and 142:

    non Asiam brevioris aquae disterminat usquam fluctus ab Europā,

    Luc. 9, 957 (strictioris, Schol.); cf. id. 9, 317:

    brevissima terra,

    Plin. Ep. 10, 69, 2:

    in Euboico scopulus brevis emicat altō Gurgite,

    a small, narrow rock, Ov. M. 9, 226:

    brevibus Gyaris,

    Juv. 1, 73:

    scis In breve te cogi (sc. libellum),

    that you are closely rolled together, Hor. Ep. 1, 20, 8:

    quo brevius valent,

    the nearer, the more powerful are they in conflict, Tac. A. 6, 35.—
    2.
    Trop. of the journey of life:

    quid est, quod in hoc tam exiguo vitae curriculo et tam brevi tantis nos in laboribus exerceamus?

    Cic. Arch. 11, 28; cf.:

    vitae brevis cursus, gloriae sempiternus,

    id. Sest. 21, 47:

    tum brevior dirae mortis aperta via est,

    Tib. 1, 10, 4.—And poet. of the thread of life:

    fila vitae breviora,

    Ov. Tr. 5, 10, 46. —
    B.
    In height, short, small, low (opp. altus and sometimes longus);

    of the human figure: sed sedebat judex L. Aurifex, brevior ipse quam testis,

    Cic. de Or. 2, 60, 245:

    ut statura breves in digitos eriguntur,

    Quint. 2, 3, 8:

    forma,

    Ov. M. 5, 457:

    (puella) longa brevisque,

    id. Am. 2, 4, 36:

    brevis corpore,

    Suet. Galb. 3;

    id. Vit. Hor.—Of a maiden changed to a boy: et incomptis brevior mensura capillis,

    Ov. M. 9, 789.—

    Of other things: ut pleraque Alpium ab Italiā sicut breviora, ita arrectiora sunt,

    lower, Liv. 21, 35, 11:

    brevior ilex,

    Sen. Herc. Oet. 1641:

    mus,

    little, Ov. F. 2, 574. —
    C.
    In depth, small, little, shallow (opp. profundus):

    puteus,

    Juv. 3, 226:

    vada,

    Verg. A. 5, 221; Sen. Agam. 570.—Hence, subst.: brĕvia, ium, n., as in Gr. ta brachea, shallow places, shallows, shoals:

    tris Eurus ab alto In brevia et syrtis urget,

    Verg. A. 1, 111 (brevia vadosa dicit, per quae vadi pedibus potest, Serv.); Luc. 9, 338: neque discerni poterant incerta ab solidis, brevia a profundis, Tac. A. 1, 70:

    brevia litorum,

    id. ib. 6, 33 fin. —Perh. also in sing.:

    breve,

    Tac. A. 14, 29 Draeg. ad loc. (Ritter, brevia; al. breve litus).—
    2.
    Trop.:

    brevia, in quibus volutatur, incerta, ancipitia,

    difficulties, Sen. Ep. 22, 7.—
    D.
    Of the line of a circle:

    ubi circulus (i.e. arcticus) axem Ultimus extremum spatioque brevissimus ambit,

    makes the shortest path, Ov. M. 2, 517; cf.

    of similar orbits, of stars: absides breviores,

    Plin. 2. 15, 13, §

    63.—Of the circular course of a horse on the track: discit gyro breviore flecti,

    Sen. Hippol. 314. —
    II.
    Transf., of time.
    A.
    Lit. (the usu. signif. of the word), short, brief, small, little.
    1.
    In gen.:

    quanto, nox, fuisti longior hac proxumā, Tanto brevior dies ut fiat faciam,

    Plaut. Am. 1, 3, 51:

    breve spatium'st perferundi quae minitas mihi,

    id. Capt. 3, 5, 85:

    brevis hora,

    Lucr. 4, 179; so Ov. M. 4, 696: Pa. Brevin' an longinquo sermone? Mi. Tribus verbis, Plaut. Mil. 4, 2, 30:

    occasio,

    Ter. Eun. 3, 5, 57; Phaedr. 5, 8, 5:

    brevis hic est fructus homulleis,

    short is this enjoyment for little men, Lucr. 3, 927; cf.:

    MORS. PERFECIT. TVA. VT. TIBE. ESSENT. OMNIA. BREVIA. HONOS. FAMA. VIRTVSQVE. GLORIA. ATQVE. INGENIVM.,

    Inscr. Orell. 558:

    omnia brevia tolerabilia esse debent,

    Cic. Lael. 27, 104; id. Fin. 1, 12, 40; 2, 29, 94; id. Tusc. 1, 39, 94; Sen. Ira, 3, 43, 5:

    quoniam vita brevis est, memoriam nostri quam maxime longam efficere,

    Sall. C. 1, 3; so,

    vitae summa brevis spem nos vetat incohare longam,

    Hor. C. 1, 4, 15; cf. id. ib. 1, 11, 6:

    aut omnia breviora aliquanto fuere, aut Saguntum principio anni captum,

    occupied a shorter time, Liv. 21, 15, 5:

    brevissimum tempus,

    id. 5, 6, 7:

    detrimentum,

    Quint. 11, 1, 10:

    arbitrium mortis,

    Tac. A. 15, 60:

    breves populi Romani amores,

    id. ib. 2, 41:

    tempus,

    Suet. Ner. 20 al.:

    nobis quom semel occidit brevis lux, nox est perpetua una dormienda,

    Cat. 5, 5:

    fructus,

    Lucr. 3, 914:

    aevum,

    Hor. C. 2, 16, 17; id. S. 2, 6, 97; id. Ep. 2, 1, 144; Plin. Pan. 78, 2:

    anni,

    Hor. C. 4, 13, 22:

    ver,

    Ov. M. 1, 118; 10, 85:

    flores rosae,

    quickly withering, short-lived, Hor. C. 2, 3, 13:

    lilium,

    id. ib. 1, 36, 16:

    cena,

    frugal, id. Ep. 1, 14, 35:

    mensa,

    id. A. P. 198:

    dominus,

    living but a short time, id. C. 2, 14, 24:

    stultitia,

    id. ib. 4, 12, 27:

    ira furor brevis est,

    id. Ep. 1, 2, 62:

    actio brevis atque concisa,

    Quint. 6, 4, 2:

    somnus,

    Sen. Troad. 441:

    nec gratius quicquam decore nec brevius,

    nothing is more acceptable, but nothing more perishable, fading, than beauty, Suet. Dom. 18:

    domus,

    Sen. Hippol. 762:

    fortuna,

    Sil. 4, 734.—
    2.
    Esp.
    a.
    Comp. brevius, with subj. clause, shorter, i.e. easier, more convenient:

    brevius visum urbana crimina incipi, quorum obvii testes erant,

    Tac. A. 13, 43: modo ne existimes brevius esse ab urbe mitti, Trag. ap. Plin. Ep. 10, 40 (49), 3.—
    b.
    In brevi spatio, brevi spatio, in brevi tempore, brevi tempore, and absol. brevi or in brevi, in a short time, shortly (before or after) (brevi tempore and brevi are class.; the latter, as in Gr. en brachei, to be considered as neuter, without supplying tempore):

    inque brevi spatio mutantur saecla animantum,

    Lucr. 2, 77; so Ter. Heaut. 5, 2, 2; Suet. Claud. 12; id. Ner. 30; cf.:

    in multo breviore temporis spatio,

    id. Aug. 22:

    multa brevi spatio simulacra geruntur,

    Lucr. 4, 160; Sall. J. 87, 3:

    spatio brevi,

    Hor. C. 1, 11, 6:

    res publica per vos brevi tempore jus suum recuperabit,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; 5, 21, 2; id. Tusc. 2, 2, 5; Caes. B. G. 1, 40, 11; Nep. Milt. 2, 1; id. Them. 1, 4; Suet. Caes. 3:

    sic ille affectus, brevi postea est mortuus,

    soon after, Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142 (Zumpt;

    acc. to MSS. perbrevi).—So brevi post = paulo post: brevi post Marcellus Romam venit,

    Liv. 33, 37, 9; 24, 3, 14:

    brevi deinde,

    id. 24, 4, 9: (Britanni) tantum usu cotidiano et exercitatione efficiunt, uti in declivi ac praecipiti loco incitatos equos sustinere et brevi ( in a short time, i.e. with great rapidity) moderari ac flectere consuerint, Caes. B. G. 4, 33 fin. Herz. and Held.:

    fama tanti facinoris per omnem Africam brevi divolgatur,

    Sall. J. 13, 1; Nep. Them. 4, 4:

    mirantur tam brevi rem Romanam crevisse,

    Liv. 1, 9, 9:

    brevi omnia subegit,

    Suet. Caes. 34; so id. Aug. 17; 65; id. Vesp. 5; id. Gram. 3; Gell. 1, 15, 18: scire in brevi, Afran. ap. Charis. p. 186 P.; Flor. 1, 1, 15.—
    c.
    Brevi, a short time, a little while: [p. 251] cunctatusque brevi, contortam viribus hastam in Persea misit, Ov. M. 5, 32; cf.:

    illa brevi spatio silet,

    id. ib. 7, 307; so,

    * breve,

    Cat. 61, 187.—
    d.
    Ad breve, for a short time, Suet. Tib. 68; cf.:

    ad breve quoddam tempus,

    Cic. Cat. 1, 13, 31.—
    B.
    Transf. to things done or taking place in a short time; so most freq.
    1.
    Of discourse, short, brief, concise (most freq. in Cic. and Quint.):

    narratio,

    Cic. Inv. 1, 20, 28; id. de Or. 3, 50, 196: laudatio;

    comprehensio et ambitus ille verborum erat apud illum contractus et brevis,

    id. Brut. 44, 162; cf. id. de Or. 2, 80, 326:

    nunc venio ad illa tua brevia: et primum illud, quo nihil potest esse brevius: bonum omne laudabile, etc.,

    id. Fin. 4, 18, 48:

    quam falsa re! quam brevia responsu!

    id. Clu. 59, 164: urbanitas est virtus quaedam in breve dictum coacta, Dom. Mars. ap. Quint. 6, 3, 104:

    Homerus brevem eloquentiam Menelao dedit,

    Quint. 12, 10, 64 (brevis = ou polumuthos, Hom. Il. 3, 214):

    breviores commentarii,

    Quint. 3, 8, 58:

    annotatio,

    id. 10, 7, 31:

    brevia illa atque concisa,

    id. 10, 7, 10; so,

    sententiae,

    id. 10, 1, 60:

    causae,

    id. 6, 1, 8:

    docendi compendia,

    id. 1, 1, 24:

    comprehensiones,

    id. 12, 2, 19:

    quod ut brevissimo pateat exemplo,

    id. 3, 6, 10: commendatio, requiring few words, i.e. moderate, Plin. 11, 42, 97, § 240.— Meton. of a speaker or orator, brief:

    multos imitatio brevitatis decipit, ut cum se breves putent esse, longissimi sint,

    Cic. Inv. 1, 20, 38:

    brevior in scribendo,

    id. Att. 5, 6, 2:

    brevis esse laboro, Obscurus fio,

    Hor. A. P. 25:

    in eloquendo brevis,

    Quint. 10, 1, 63:

    densus et brevis et semper instans sibi Thucydides,

    id. 10, 1, 73.—Hence, brĕvī, adv., briefly, in few words (freq. and class.):

    brevi pro breviter M. Tullius de Orat. ad Quintum fratrem (1, 8, 34): ac ne plura quidem quae sunt innumerabilia consecter, comprehendam brevi,

    Charis. p. 176 P.:

    id percurram brevi,

    Cic. Caecin. 32, 94:

    aliquid explicare,

    id. Planc. 40, 95 Wund.:

    circumscribere et definire,

    id. Sest. 45, 97; so id. ib. 5, 12 Orell. N. cr.; id. Fin. 1, 17, 55:

    complecti,

    id. de Or. 1, 42, 190:

    exponere,

    id. ib. 1, 46, 203:

    reprehendere,

    id. Inv. 1, 9, 12:

    reddere,

    id. Leg. 2, 14, 34:

    respondere,

    id. Fam. 3, 8, 1:

    perscribere,

    id. ib. 4, 5, 1; so Auct. Her. 4, 26, 35; 35, 47 al.; cf.:

    in brevi,

    Quint. 9, 4, 32.—So once in epistolary style: breve facere, to be short or brief:

    quid scribam? breve faciam,

    Cic. Att. 11, 7, 6; cf.:

    longum est ea dicere, sed hoc breve dicam,

    id. Sest. 5, 12.—Once, in breve cogere (diff. from I. A.), to comprise in few words, bring into a small compass:

    in breve coactae causae,

    Liv. 39, 47, 5; cf.:

    in breve coactio causae,

    Gai. Inst. 4, 15.— In late Lat. subst.: brĕvis, is, m. (sc. liber—acc. to another reading, brĕve, is, n.), a short catalogue, summary, = breviarium:

    brevis nominum,

    Vop. Aur. 36; so id. Bonos. 15; Lampr. Alex. Sev. 21; Hier. Ep. 5, n. 2 al.—
    2.
    Of a short syllable;

    rarely as adj.: Syllaba longa brevi subjecta vocatur iambus,

    Hor. A. P. 251:

    a brevis, gre brevis, faciet tamen longam priorem,

    Quint. 9, 4, 86 et saep.—More freq. subst.: brĕvis, is, f. (sc. syllaba):

    dactylus, qui est e longā et duabus brevibus,

    Cic. Or. 64, 217 sq.:

    in fine pro longā accipi brevem,

    Quint. 9, 4, 93; 9, 4, 86:

    plurimum habent celeritatis breves,

    id. 9, 4, 91.—

    Hence also once of a syllable long by position, but pronounced short: indoctus dicimus brevi primā litterā, insanus productā: inhumanus brevi, infelix longā,

    Cic. Or. 48, 159 Meyer N. cr.; cf. Gell. 2, 17 sqq., and Schütz Lex. Cic. s. v. brevis.—
    C.
    For parvus, exiguus, little, small:

    exigua pars brevisque,

    Lucr. 5, 591:

    Canidia brevibus implicata viperis,

    Hor. Epod. 5, 15:

    Alecto brevibus torquata colubris,

    Ov. H. 2, 119:

    brevi latere ac pede longo est,

    Hor. S. 1, 2, 93; cf.

    just before: breve quod caput, ardua cervix, v. 89, and brevis alvus,

    Verg. G. 3, 80 (on the other hand, Nemes. 244:

    parvae alvi): mus,

    Ov. F. 2, 574:

    forma (sc. pueri in stellionem mutati),

    id. M. 5, 457.—

    So, lapathi herba,

    Hor. S. 2, 4, 29 (brevis = parva, non excrescens in altum, Schol. Cruqu.):

    folia breviora,

    id. Ep. 1, 19, 26 (minor corona, Schol. Cruqu.):

    census,

    id. C. 2, 15, 13:

    pondus,

    id. S. 2, 2, 37:

    impensa,

    Ov. H. 7, 188 Ruhnk.:

    sigillum,

    id. M. 6, 86:

    insulae,

    Pall. 1, 28, 1; cf. Juv. 1, 73: vasculum, Pall. Apr. 8, 4:

    offulae,

    id. 1, 29, 4:

    pantheris in candido breves macularum oculi,

    Plin. 8, 17, 23, § 62.—With nom. abstr.:

    breve in exiguo marmore nomen ero,

    Prop. 2, 1, 72; Sen. Oedip. 935.—So, pondus, Hor. S. 2, 2, 37 al.—Hence, brĕ-vĭter, adv., shortly, briefly, etc.
    1.
    Of space (acc. to I.) (rare): seu libeat, curvo brevius convertere gyro, shorter, i. e. in a smaller circle, Tib. 4, 1, 94:

    parvo brevius quam totus,

    a little less than the whole, Plin. 2, 67, 67, § 168:

    Sarmatae, omisso arcu, quo brevius valent, contis gladiisque ruerent,

    Tac. A. 6, 35.—Far more freq. in prose and poetry,
    2.
    (Acc. to II. A. b. and c.) Of time, in a short time.
    a.
    In gen.:

    iratum breviter vites, inimicum diu, Publ. Syr. v. 249 Rib.: sapiens, cum breviter et strictim colore atque vultu motus est,

    Gell. 19, 1, 20.—
    b.
    Esp.
    (α).
    In expression, briefly, in brief, in few words, concisely, summarily:

    sed breviter paucis praestat comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082: multa breviter et commode dicta (sc. apophthegmata; cf. Cic. Off. 1, 29, 104) memoriae mandabam, Cic. Lael. 1, 1:

    rem totam breviter cognoscite,

    id. Verr. 2, 2, 69, § 169; 2, 3, 27, § 67; so id. de Or. 2, 83, 340:

    summatim breviterque describere,

    id. Or. 15, 50:

    breviter tangere,

    id. Off. 3, 2, 8 Beier N. cr.:

    breviter et modice disserere,

    Sall. J. 111, 1:

    adicere aliquid,

    Quint. 9, 3, 100; cf. also Verg. A. 2, 11; 4, 632; 6, 321; Ov. M. 2, 783:

    omnia soli Forsan Pacuvio breviter dabit (i.e. paucis testamenti verbis, quibus heres ex asse scribetur),

    Juv. 12, 125 Web. (cf. id. 1, 68: beatum exiguis tabulis).— Comp., Cic. Fin. 4, 10, 26; Quint. 8, prooem. § 1; 8, 6, 61; 9, 2, 16; 10, 1, 49; 11, 1, 5 al.— Sup., Cic. N. D. 2, 1, 3; id. Div. 1, 32, 70; Quint. 1, 10, 1; 4, 2, 113 al.—
    (β).
    Of syllables:

    quibus in verbis eae primae litterae sunt quae in sapiente atque felice, producte dicitur, in ceteris omnibus breviter,

    Cic. Or. 48, 159.

    Lewis & Short latin dictionary > brevia

  • 9 brevis

    brĕvis, e, adj. (abl. breve, Varr. R. R. 2, 3, 2; comp. abl. breviore, Ov. Am. 2, 17, 22) [cf. brachus, Fest. p. 26], short, little, of small extent, in space and time (opp. longus; in space, in good class. prose, diff. from parvus, which designates that which fills a small space in length, breadth, and thickness; while brevis is used only of length in its different directions of breadth, height, or depth; and even of a circle, as merely a line, and without reference to the space enclosed, v. infra. In poets and postAug. prose brevis sometimes = parvus).
    I.
    Lit., in space.
    A.
    In distance, extent, short, little, small, narrow (opp. latus), Cic. Ac. 2, 29, 92:

    brevior via,

    Nep. Eum. 8, 5; Tib. 1, 10, 4:

    via brevis,

    Verg. E. 9, 23; Ov. M. 5, 253; Juv. 14, 223:

    cursus brevissimus,

    Verg. A. 3, 507:

    brevius iter,

    Ov. P. 1, 4, 32:

    cursu brevissimus Almo,

    id. M. 14, 329:

    quid mihi, quod lato non separor aequore, prodest? Num minus haec nobis tam brevis obstat aqua?

    so narrow a stream, id. H. 18, 174; cf.

    also brevis unda, opp. latum mare,

    id. ib. 19, 141 and 142:

    non Asiam brevioris aquae disterminat usquam fluctus ab Europā,

    Luc. 9, 957 (strictioris, Schol.); cf. id. 9, 317:

    brevissima terra,

    Plin. Ep. 10, 69, 2:

    in Euboico scopulus brevis emicat altō Gurgite,

    a small, narrow rock, Ov. M. 9, 226:

    brevibus Gyaris,

    Juv. 1, 73:

    scis In breve te cogi (sc. libellum),

    that you are closely rolled together, Hor. Ep. 1, 20, 8:

    quo brevius valent,

    the nearer, the more powerful are they in conflict, Tac. A. 6, 35.—
    2.
    Trop. of the journey of life:

    quid est, quod in hoc tam exiguo vitae curriculo et tam brevi tantis nos in laboribus exerceamus?

    Cic. Arch. 11, 28; cf.:

    vitae brevis cursus, gloriae sempiternus,

    id. Sest. 21, 47:

    tum brevior dirae mortis aperta via est,

    Tib. 1, 10, 4.—And poet. of the thread of life:

    fila vitae breviora,

    Ov. Tr. 5, 10, 46. —
    B.
    In height, short, small, low (opp. altus and sometimes longus);

    of the human figure: sed sedebat judex L. Aurifex, brevior ipse quam testis,

    Cic. de Or. 2, 60, 245:

    ut statura breves in digitos eriguntur,

    Quint. 2, 3, 8:

    forma,

    Ov. M. 5, 457:

    (puella) longa brevisque,

    id. Am. 2, 4, 36:

    brevis corpore,

    Suet. Galb. 3;

    id. Vit. Hor.—Of a maiden changed to a boy: et incomptis brevior mensura capillis,

    Ov. M. 9, 789.—

    Of other things: ut pleraque Alpium ab Italiā sicut breviora, ita arrectiora sunt,

    lower, Liv. 21, 35, 11:

    brevior ilex,

    Sen. Herc. Oet. 1641:

    mus,

    little, Ov. F. 2, 574. —
    C.
    In depth, small, little, shallow (opp. profundus):

    puteus,

    Juv. 3, 226:

    vada,

    Verg. A. 5, 221; Sen. Agam. 570.—Hence, subst.: brĕvia, ium, n., as in Gr. ta brachea, shallow places, shallows, shoals:

    tris Eurus ab alto In brevia et syrtis urget,

    Verg. A. 1, 111 (brevia vadosa dicit, per quae vadi pedibus potest, Serv.); Luc. 9, 338: neque discerni poterant incerta ab solidis, brevia a profundis, Tac. A. 1, 70:

    brevia litorum,

    id. ib. 6, 33 fin. —Perh. also in sing.:

    breve,

    Tac. A. 14, 29 Draeg. ad loc. (Ritter, brevia; al. breve litus).—
    2.
    Trop.:

    brevia, in quibus volutatur, incerta, ancipitia,

    difficulties, Sen. Ep. 22, 7.—
    D.
    Of the line of a circle:

    ubi circulus (i.e. arcticus) axem Ultimus extremum spatioque brevissimus ambit,

    makes the shortest path, Ov. M. 2, 517; cf.

    of similar orbits, of stars: absides breviores,

    Plin. 2. 15, 13, §

    63.—Of the circular course of a horse on the track: discit gyro breviore flecti,

    Sen. Hippol. 314. —
    II.
    Transf., of time.
    A.
    Lit. (the usu. signif. of the word), short, brief, small, little.
    1.
    In gen.:

    quanto, nox, fuisti longior hac proxumā, Tanto brevior dies ut fiat faciam,

    Plaut. Am. 1, 3, 51:

    breve spatium'st perferundi quae minitas mihi,

    id. Capt. 3, 5, 85:

    brevis hora,

    Lucr. 4, 179; so Ov. M. 4, 696: Pa. Brevin' an longinquo sermone? Mi. Tribus verbis, Plaut. Mil. 4, 2, 30:

    occasio,

    Ter. Eun. 3, 5, 57; Phaedr. 5, 8, 5:

    brevis hic est fructus homulleis,

    short is this enjoyment for little men, Lucr. 3, 927; cf.:

    MORS. PERFECIT. TVA. VT. TIBE. ESSENT. OMNIA. BREVIA. HONOS. FAMA. VIRTVSQVE. GLORIA. ATQVE. INGENIVM.,

    Inscr. Orell. 558:

    omnia brevia tolerabilia esse debent,

    Cic. Lael. 27, 104; id. Fin. 1, 12, 40; 2, 29, 94; id. Tusc. 1, 39, 94; Sen. Ira, 3, 43, 5:

    quoniam vita brevis est, memoriam nostri quam maxime longam efficere,

    Sall. C. 1, 3; so,

    vitae summa brevis spem nos vetat incohare longam,

    Hor. C. 1, 4, 15; cf. id. ib. 1, 11, 6:

    aut omnia breviora aliquanto fuere, aut Saguntum principio anni captum,

    occupied a shorter time, Liv. 21, 15, 5:

    brevissimum tempus,

    id. 5, 6, 7:

    detrimentum,

    Quint. 11, 1, 10:

    arbitrium mortis,

    Tac. A. 15, 60:

    breves populi Romani amores,

    id. ib. 2, 41:

    tempus,

    Suet. Ner. 20 al.:

    nobis quom semel occidit brevis lux, nox est perpetua una dormienda,

    Cat. 5, 5:

    fructus,

    Lucr. 3, 914:

    aevum,

    Hor. C. 2, 16, 17; id. S. 2, 6, 97; id. Ep. 2, 1, 144; Plin. Pan. 78, 2:

    anni,

    Hor. C. 4, 13, 22:

    ver,

    Ov. M. 1, 118; 10, 85:

    flores rosae,

    quickly withering, short-lived, Hor. C. 2, 3, 13:

    lilium,

    id. ib. 1, 36, 16:

    cena,

    frugal, id. Ep. 1, 14, 35:

    mensa,

    id. A. P. 198:

    dominus,

    living but a short time, id. C. 2, 14, 24:

    stultitia,

    id. ib. 4, 12, 27:

    ira furor brevis est,

    id. Ep. 1, 2, 62:

    actio brevis atque concisa,

    Quint. 6, 4, 2:

    somnus,

    Sen. Troad. 441:

    nec gratius quicquam decore nec brevius,

    nothing is more acceptable, but nothing more perishable, fading, than beauty, Suet. Dom. 18:

    domus,

    Sen. Hippol. 762:

    fortuna,

    Sil. 4, 734.—
    2.
    Esp.
    a.
    Comp. brevius, with subj. clause, shorter, i.e. easier, more convenient:

    brevius visum urbana crimina incipi, quorum obvii testes erant,

    Tac. A. 13, 43: modo ne existimes brevius esse ab urbe mitti, Trag. ap. Plin. Ep. 10, 40 (49), 3.—
    b.
    In brevi spatio, brevi spatio, in brevi tempore, brevi tempore, and absol. brevi or in brevi, in a short time, shortly (before or after) (brevi tempore and brevi are class.; the latter, as in Gr. en brachei, to be considered as neuter, without supplying tempore):

    inque brevi spatio mutantur saecla animantum,

    Lucr. 2, 77; so Ter. Heaut. 5, 2, 2; Suet. Claud. 12; id. Ner. 30; cf.:

    in multo breviore temporis spatio,

    id. Aug. 22:

    multa brevi spatio simulacra geruntur,

    Lucr. 4, 160; Sall. J. 87, 3:

    spatio brevi,

    Hor. C. 1, 11, 6:

    res publica per vos brevi tempore jus suum recuperabit,

    Cic. Fam. 12, 2, 3; 5, 21, 2; id. Tusc. 2, 2, 5; Caes. B. G. 1, 40, 11; Nep. Milt. 2, 1; id. Them. 1, 4; Suet. Caes. 3:

    sic ille affectus, brevi postea est mortuus,

    soon after, Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142 (Zumpt;

    acc. to MSS. perbrevi).—So brevi post = paulo post: brevi post Marcellus Romam venit,

    Liv. 33, 37, 9; 24, 3, 14:

    brevi deinde,

    id. 24, 4, 9: (Britanni) tantum usu cotidiano et exercitatione efficiunt, uti in declivi ac praecipiti loco incitatos equos sustinere et brevi ( in a short time, i.e. with great rapidity) moderari ac flectere consuerint, Caes. B. G. 4, 33 fin. Herz. and Held.:

    fama tanti facinoris per omnem Africam brevi divolgatur,

    Sall. J. 13, 1; Nep. Them. 4, 4:

    mirantur tam brevi rem Romanam crevisse,

    Liv. 1, 9, 9:

    brevi omnia subegit,

    Suet. Caes. 34; so id. Aug. 17; 65; id. Vesp. 5; id. Gram. 3; Gell. 1, 15, 18: scire in brevi, Afran. ap. Charis. p. 186 P.; Flor. 1, 1, 15.—
    c.
    Brevi, a short time, a little while: [p. 251] cunctatusque brevi, contortam viribus hastam in Persea misit, Ov. M. 5, 32; cf.:

    illa brevi spatio silet,

    id. ib. 7, 307; so,

    * breve,

    Cat. 61, 187.—
    d.
    Ad breve, for a short time, Suet. Tib. 68; cf.:

    ad breve quoddam tempus,

    Cic. Cat. 1, 13, 31.—
    B.
    Transf. to things done or taking place in a short time; so most freq.
    1.
    Of discourse, short, brief, concise (most freq. in Cic. and Quint.):

    narratio,

    Cic. Inv. 1, 20, 28; id. de Or. 3, 50, 196: laudatio;

    comprehensio et ambitus ille verborum erat apud illum contractus et brevis,

    id. Brut. 44, 162; cf. id. de Or. 2, 80, 326:

    nunc venio ad illa tua brevia: et primum illud, quo nihil potest esse brevius: bonum omne laudabile, etc.,

    id. Fin. 4, 18, 48:

    quam falsa re! quam brevia responsu!

    id. Clu. 59, 164: urbanitas est virtus quaedam in breve dictum coacta, Dom. Mars. ap. Quint. 6, 3, 104:

    Homerus brevem eloquentiam Menelao dedit,

    Quint. 12, 10, 64 (brevis = ou polumuthos, Hom. Il. 3, 214):

    breviores commentarii,

    Quint. 3, 8, 58:

    annotatio,

    id. 10, 7, 31:

    brevia illa atque concisa,

    id. 10, 7, 10; so,

    sententiae,

    id. 10, 1, 60:

    causae,

    id. 6, 1, 8:

    docendi compendia,

    id. 1, 1, 24:

    comprehensiones,

    id. 12, 2, 19:

    quod ut brevissimo pateat exemplo,

    id. 3, 6, 10: commendatio, requiring few words, i.e. moderate, Plin. 11, 42, 97, § 240.— Meton. of a speaker or orator, brief:

    multos imitatio brevitatis decipit, ut cum se breves putent esse, longissimi sint,

    Cic. Inv. 1, 20, 38:

    brevior in scribendo,

    id. Att. 5, 6, 2:

    brevis esse laboro, Obscurus fio,

    Hor. A. P. 25:

    in eloquendo brevis,

    Quint. 10, 1, 63:

    densus et brevis et semper instans sibi Thucydides,

    id. 10, 1, 73.—Hence, brĕvī, adv., briefly, in few words (freq. and class.):

    brevi pro breviter M. Tullius de Orat. ad Quintum fratrem (1, 8, 34): ac ne plura quidem quae sunt innumerabilia consecter, comprehendam brevi,

    Charis. p. 176 P.:

    id percurram brevi,

    Cic. Caecin. 32, 94:

    aliquid explicare,

    id. Planc. 40, 95 Wund.:

    circumscribere et definire,

    id. Sest. 45, 97; so id. ib. 5, 12 Orell. N. cr.; id. Fin. 1, 17, 55:

    complecti,

    id. de Or. 1, 42, 190:

    exponere,

    id. ib. 1, 46, 203:

    reprehendere,

    id. Inv. 1, 9, 12:

    reddere,

    id. Leg. 2, 14, 34:

    respondere,

    id. Fam. 3, 8, 1:

    perscribere,

    id. ib. 4, 5, 1; so Auct. Her. 4, 26, 35; 35, 47 al.; cf.:

    in brevi,

    Quint. 9, 4, 32.—So once in epistolary style: breve facere, to be short or brief:

    quid scribam? breve faciam,

    Cic. Att. 11, 7, 6; cf.:

    longum est ea dicere, sed hoc breve dicam,

    id. Sest. 5, 12.—Once, in breve cogere (diff. from I. A.), to comprise in few words, bring into a small compass:

    in breve coactae causae,

    Liv. 39, 47, 5; cf.:

    in breve coactio causae,

    Gai. Inst. 4, 15.— In late Lat. subst.: brĕvis, is, m. (sc. liber—acc. to another reading, brĕve, is, n.), a short catalogue, summary, = breviarium:

    brevis nominum,

    Vop. Aur. 36; so id. Bonos. 15; Lampr. Alex. Sev. 21; Hier. Ep. 5, n. 2 al.—
    2.
    Of a short syllable;

    rarely as adj.: Syllaba longa brevi subjecta vocatur iambus,

    Hor. A. P. 251:

    a brevis, gre brevis, faciet tamen longam priorem,

    Quint. 9, 4, 86 et saep.—More freq. subst.: brĕvis, is, f. (sc. syllaba):

    dactylus, qui est e longā et duabus brevibus,

    Cic. Or. 64, 217 sq.:

    in fine pro longā accipi brevem,

    Quint. 9, 4, 93; 9, 4, 86:

    plurimum habent celeritatis breves,

    id. 9, 4, 91.—

    Hence also once of a syllable long by position, but pronounced short: indoctus dicimus brevi primā litterā, insanus productā: inhumanus brevi, infelix longā,

    Cic. Or. 48, 159 Meyer N. cr.; cf. Gell. 2, 17 sqq., and Schütz Lex. Cic. s. v. brevis.—
    C.
    For parvus, exiguus, little, small:

    exigua pars brevisque,

    Lucr. 5, 591:

    Canidia brevibus implicata viperis,

    Hor. Epod. 5, 15:

    Alecto brevibus torquata colubris,

    Ov. H. 2, 119:

    brevi latere ac pede longo est,

    Hor. S. 1, 2, 93; cf.

    just before: breve quod caput, ardua cervix, v. 89, and brevis alvus,

    Verg. G. 3, 80 (on the other hand, Nemes. 244:

    parvae alvi): mus,

    Ov. F. 2, 574:

    forma (sc. pueri in stellionem mutati),

    id. M. 5, 457.—

    So, lapathi herba,

    Hor. S. 2, 4, 29 (brevis = parva, non excrescens in altum, Schol. Cruqu.):

    folia breviora,

    id. Ep. 1, 19, 26 (minor corona, Schol. Cruqu.):

    census,

    id. C. 2, 15, 13:

    pondus,

    id. S. 2, 2, 37:

    impensa,

    Ov. H. 7, 188 Ruhnk.:

    sigillum,

    id. M. 6, 86:

    insulae,

    Pall. 1, 28, 1; cf. Juv. 1, 73: vasculum, Pall. Apr. 8, 4:

    offulae,

    id. 1, 29, 4:

    pantheris in candido breves macularum oculi,

    Plin. 8, 17, 23, § 62.—With nom. abstr.:

    breve in exiguo marmore nomen ero,

    Prop. 2, 1, 72; Sen. Oedip. 935.—So, pondus, Hor. S. 2, 2, 37 al.—Hence, brĕ-vĭter, adv., shortly, briefly, etc.
    1.
    Of space (acc. to I.) (rare): seu libeat, curvo brevius convertere gyro, shorter, i. e. in a smaller circle, Tib. 4, 1, 94:

    parvo brevius quam totus,

    a little less than the whole, Plin. 2, 67, 67, § 168:

    Sarmatae, omisso arcu, quo brevius valent, contis gladiisque ruerent,

    Tac. A. 6, 35.—Far more freq. in prose and poetry,
    2.
    (Acc. to II. A. b. and c.) Of time, in a short time.
    a.
    In gen.:

    iratum breviter vites, inimicum diu, Publ. Syr. v. 249 Rib.: sapiens, cum breviter et strictim colore atque vultu motus est,

    Gell. 19, 1, 20.—
    b.
    Esp.
    (α).
    In expression, briefly, in brief, in few words, concisely, summarily:

    sed breviter paucis praestat comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082: multa breviter et commode dicta (sc. apophthegmata; cf. Cic. Off. 1, 29, 104) memoriae mandabam, Cic. Lael. 1, 1:

    rem totam breviter cognoscite,

    id. Verr. 2, 2, 69, § 169; 2, 3, 27, § 67; so id. de Or. 2, 83, 340:

    summatim breviterque describere,

    id. Or. 15, 50:

    breviter tangere,

    id. Off. 3, 2, 8 Beier N. cr.:

    breviter et modice disserere,

    Sall. J. 111, 1:

    adicere aliquid,

    Quint. 9, 3, 100; cf. also Verg. A. 2, 11; 4, 632; 6, 321; Ov. M. 2, 783:

    omnia soli Forsan Pacuvio breviter dabit (i.e. paucis testamenti verbis, quibus heres ex asse scribetur),

    Juv. 12, 125 Web. (cf. id. 1, 68: beatum exiguis tabulis).— Comp., Cic. Fin. 4, 10, 26; Quint. 8, prooem. § 1; 8, 6, 61; 9, 2, 16; 10, 1, 49; 11, 1, 5 al.— Sup., Cic. N. D. 2, 1, 3; id. Div. 1, 32, 70; Quint. 1, 10, 1; 4, 2, 113 al.—
    (β).
    Of syllables:

    quibus in verbis eae primae litterae sunt quae in sapiente atque felice, producte dicitur, in ceteris omnibus breviter,

    Cic. Or. 48, 159.

    Lewis & Short latin dictionary > brevis

  • 10 darstellen

    darstellen, I) eig., sich darstellen, occurrere. obici (v. Dingen, bes. zufällig). – se dare in conspectum. se ostendere. se offerre (v. Pers.). – apparere. manifestum esse (augenscheinlich, handgreiflich sein). – sich den Augen, dem Blicke d., oculis subici (z. B. von einer Örtl.). – II) uneig.: pingere. depingere (malen, vom Maler; auch v. Redner, Dichter, Schriftsteller, mit Hilfe der Phantasie veranschaulichen). – fingere. effingere (bilden, vom Bildner, auch vom Redner, Schriftsteller). – facere (machen, verfertigen, z. B. Herculem cum poculo, v. Bildhauer: imago Iustitiae a pictoribus fieri solita, wie sie die Maler gewöhnlich darstellen: u. multa maiora et acerbiora verbis facit, v. Redner). – agere (agieren, vom Schauspieler). – dicendo effingere alcis rei imaginem (von etw. ein Bild entwerfen durch die Rede). – adumbrare alqd od. speciem et formam alcis rei (in leichten Umrissen darstellen, abschattieren, vom Maler u. Redner). – exponere alqd od. de alqa re (gleichs. vor den Augen des Zuhörers od. Lesers einfach darlegen, z. B. alcis vitam od. de alcis vita: u. rem pluribus verbis: u. rem breviter). – explicare narrando, gew. bl. explicare (im einzelnen entwickeln, ausführen). – narrare (erzählen). – describere (beschreiben, schildern, abkonterfeien, so daß man eine Idee von dem Beschriebenen bekommt, z. B. villam; dah. eine Person so darstellen, daß man augenblicklich sieht, wer gemeint sei. charakterisieren, z. B. alqm latronem ac sicarium). – jmd. als Knaben, Jüngling d., alcis simulacrum puerili aetate od. iuvenili aetate fingere. – jmd. von einer schlechten Seite d., deformare alqm: in seiner Blöße d., s. Blöße: etwas von einer falschen Seite d., male narrare alqd: etwas anschaulich, lebendig d., exprimere atque effingere verbis. imitando effingere atque exprimere. imitari atque exprimere (getreu kopieren); alqd sub aspectum subicere. alqd dicendo oculis od. bl. alqd oculis od. sub oculos subicere. alqd ante oculos exponere (fast vor Augen stellen); alqd, quasi geratur, sub aspectum paene subicere. sie exponere alqd, quasi agatur res, non quasi narretur (die Sache so darstellen. als ob die Handlung auf der Bühne vor sich gehe, nicht erzählt werde); sie exponere, ut non narrari quae gesta sunt, sed rem geri prorsus videas (als ob die Handlung wirklich vor sich gehe): etw. günstig d. (v. Redner), alqd (dicendo) amplificare atque ornare, amplificare et augere; alqd augere et tollere altius dicendo. – die darstellenden Künste, [560] artes, quae in effectu positae sunt; artes effectivae.

    deutsch-lateinisches > darstellen

  • 11 expono

    ex-pōno, pŏsŭi, pŏsĭtum, 3 (ante-class. perf. exposivit, Plaut. Cas. 4, 4, 27;

    sync. expostus,

    Verg. A. 10, 694; Stat. Th. 7, 197), v. a., to put or set out, to set forth, expose (class.; most freq. in the trop. signif.; cf.: expedio, explano, explico).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    stravit pelliculis haedinis lectulos et exposuit vasa Samia,

    set out, Cic. Mur. 36, 75:

    vasa,

    id. Verr. 2, 4, 16, § 35:

    apparatum in porticibus,

    Suet. Caes. 10; cf.:

    aliquid in publico,

    Plin. 35, 7, 33, § 52; cf. id. 15, 5, 6, § 21:

    herbam in sole,

    Col. 12, 28, 1:

    aliquem ictu,

    to put out, turn out, Plaut. Truc. 3, 1, 14:

    cubito,

    id. Cas. 4, 4, 27.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of children, to expose:

    puellam ad necem,

    Plaut. Cist. 1, 3, 18; id. Cas. prol. 41; Ter. Heaut. 4, 1, 37; Cic. Rep. 2, 2; Liv. 1, 4, 5; cf. id. 1, 6, 3:

    ad januam matris,

    Suet. Claud. 27 al. —
    2.
    Naut. t. t.
    a.
    To set on shore, to land, disembark:

    milites ex navibus,

    Caes. B. G. 4, 37, 1;

    for which: socios de puppibus,

    Verg. A. 10, 288:

    milites in terram,

    Caes. B. C. 3, 23, 2:

    expositis omnibus copiis,

    id. ib. 3, 29, 2; 1, 31 fin.; Liv. 24, 40, 9:

    ibi in terram,

    id. 34, 8, 7; Front. Strat. 2, 5, 44; cf.:

    in litora,

    Liv. 37, 28, 8:

    aegra mancipia in insulam,

    Suet. Claud. 25; but also with abl.:

    in Africa,

    Liv. 28, 44, 10 Drak. N. cr.:

    in terra,

    Vell. 2, 79, 4:

    in litore,

    Suet. Caes. 4; Just. 22, 5; Liv. 2, 22, 3; 26, 17, 2; Sen. Ep. 53, 2:

    in portu,

    Just. 18, 1, 3:

    ibi Themistoclem,

    Nep. Them. 8, 7:

    ad eum locum milites,

    Caes. B. C. 3, 6, 3:

    quibus regionibus exercitum exposuisset,

    id. ib. 3, 29 fin.:

    expositum peregrinis arenis os,

    Ov. M. 11, 56:

    quartā vix demum exponimur horā,

    Hor. S. 1, 5, 23: advexi frumentum;

    exposui, vendo meum, etc.,

    have unloaded, unpacked, opened, Cic. Off. 3, 12, 51:

    merces,

    Dig. 14, 2, 10.—
    b.
    To throw on the ground, throw down:

    paene exposivit cubito,

    Plaut. Cas. 4, 4, 34.—
    c.
    To throw overboard:

    si propter necessitatem adversae tempestatis expositum onus fuerit,

    Dig. 39, 4, 16, § 8.—
    3.
    Mercant. t. t.: pecuniam, to offer a sum to one, place at one's disposal, to be ready to pay:

    de Oppio bene curasti, quod ei DCCC. exposuisti,

    Cic. Att. 5, 4, 3 (for which, aperuisti, id. ib. 5, 1, 2).—
    4.
    Pregn., to leave exposed or unprotected, to expose, lay open (not ante-Aug.):

    ad ictus,

    Liv. 9, 35, 6; Curt. 8, 14, 31:

    ille ad omnes ictus expositus,

    id. 9, 5, 9:

    ne inermes provinciae barbaris nationibus exponerentur,

    Tac. H. 3, 5:

    exercitum hosti,

    Flor. 3, 11; Plin. 11, 19, 21, § 67:

    ceteris animalibus imbecillitatem hominum,

    Lact. 3, 23, 10; id. Epit. 9, 1; Val. Max. 7, 1, ext. 2:

    piscibus beluisque,

    Petr. 115:

    exposito solibus loco,

    Plin. 15, 5, 6, § 21.— Pass. absol.: (iracundi) simplices videntur, quia expositi sunt, Sen. de Ira, 2, 16, 3.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    totam causam, judices, explicemus atque ante oculos expositam consideremus,

    Cic. Rosc. Am. 12, 34; cf.:

    vitam alterius in oculis conspectuque omnium exponere,

    id. Div. in Caecil. 8, 27:

    disciplina puerilis publice exposita,

    id. Rep. 4, 3:

    orationem,

    to publish, id. de Or. 1, 53, 227; cf.:

    capita exposita nec explicata,

    id. Brut. 44, 164:

    erant huic studio maxima exposita praemia,

    id. de Or. 1, 4, 15:

    praemium,

    to set forth, propose, id. Quint. 23, 74: vitam suam exponere ad imitandum juventuti, id. Fragm. ap. Non. 104, 3:

    factum expositum ad imitandum,

    id. Phil. 2, 44, 114:

    exposita ad exemplum nostra re publica,

    id. Rep. 1, 46:

    opprobrio ad omnium convicia exposito,

    Suet. Caes. 49:

    expositum ad invidiam nomen,

    Tac. H. 2, 53:

    nomen Dei,

    to prostitute, dishonor, Lact. 1, 7.—
    B.
    In partic., of speech, to set forth, exhibit, relate, explain, expound; constr. with acc. and inf., or a rel. clause as object, or with de:

    coepit rationem hujus operis scientissime Gallus exponere,

    Cic. Rep. 1, 14:

    talis coetus, qualem exposui,

    id. ib. 1, 26:

    quae adhuc exposui,

    id. ib. 2, 23:

    obscura dilucide,

    id. Fin. 4, 1, 1:

    rem pluribus verbis,

    id. ib. 3, 4, 15:

    rem breviter,

    id. Cat. 3, 1, 3:

    mandata in senatu,

    id. de Or. 2, 12, 49:

    narrationem,

    id. Or. 62, 210:

    sententias ejus disputationis hoc libro,

    id. Lael. 1, 3:

    artes rhetoricas,

    id. de Or. 3, 20, 75:

    disputationem alicui,

    id. Rep. 1, 8:

    sermonem de amicitia alicui,

    id. Lael. 1, 3:

    eadem multitudini,

    Caes. B. G. 7, 38, 4:

    expone igitur primum animos remanere post mortem, tum docebis, etc.,

    explain, Cic. Tusc. 1, 12, 26:

    apud eosdem (censores), qui magistratu abierint, edant et exponant, quid in magistratu gesserint,

    id. Leg. 3, 20, 47:

    ex memoria alicui quid senatus censuerit,

    id. Cat. 3, 6, 13:

    ab initio, res quemadmodum gesta sit,

    id. Rosc. Am. 5, 14; id. Rep. 1, 26; cf.:

    hoc de quo modo exposuit Antonius,

    id. de Or. 1, 22, 102; id. Fam. 1, 9, 10:

    expone nunc de reprehendendo,

    id. Part. Or. 12, 44.—In abl. neutr. absol.:

    Caesar contione advocata... exposito, quid iniquitas loci posset, etc.,

    Caes. B. G. 7, 52, 2 Oud.; so,

    exposito quod nuntiatum erat,

    Curt. 4, 13:

    quasi gesta bello expositurus,

    Tac. A. 15, 72: summum bonum exposuit vacuitatem doloris, i. q. definivit, be defined, Cic. Fin. 5, 5, 14 Madv.; cf. ib. 5, 8, 22; and, expositio, ib. § 21.—Hence, expŏsĭtus, a, um, P. a., qs. publicly set out; hence, open, free, accessible.
    A.
    Lit.:

    limen,

    Stat. S. 1, 2, 24:

    census,

    open to all, id. ib. 2, 2, 152:

    numen (with nulli negatum),

    Luc. 5, 103; cf.:

    (homo) obvius et expositus,

    Plin. Ep. 1, 10, 2.—As subst.: ex-pŏsĭta, ōrum, n., the open parts, those exposed to view:

    frontem ejus tantum novi et exposita, quae ostendit etiam transeuntibus,

    Sen. Ep. 55, 6.—
    B.
    Trop.
    1.
    Accessible, affable:

    mores,

    Stat. S. 5, 3, 246.—
    2.
    Of authors, intelligible, lucid:

    optimos quidem, sed tamen eorum candidissimum quemque et maxime expositum velim,

    Quint. 2, 5, 19.—
    3.
    In a bad sense, common, vulgar:

    qui nihil expositum soleat deducere, etc.,

    Juv. 7, 54.— Adv.: expŏ-sĭte, plainly, clearly:

    non exposite et aperte ostendere, sed reconditā significatione,

    Gell. 3, 2, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > expono

  • 12 exposita

    ex-pōno, pŏsŭi, pŏsĭtum, 3 (ante-class. perf. exposivit, Plaut. Cas. 4, 4, 27;

    sync. expostus,

    Verg. A. 10, 694; Stat. Th. 7, 197), v. a., to put or set out, to set forth, expose (class.; most freq. in the trop. signif.; cf.: expedio, explano, explico).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    stravit pelliculis haedinis lectulos et exposuit vasa Samia,

    set out, Cic. Mur. 36, 75:

    vasa,

    id. Verr. 2, 4, 16, § 35:

    apparatum in porticibus,

    Suet. Caes. 10; cf.:

    aliquid in publico,

    Plin. 35, 7, 33, § 52; cf. id. 15, 5, 6, § 21:

    herbam in sole,

    Col. 12, 28, 1:

    aliquem ictu,

    to put out, turn out, Plaut. Truc. 3, 1, 14:

    cubito,

    id. Cas. 4, 4, 27.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of children, to expose:

    puellam ad necem,

    Plaut. Cist. 1, 3, 18; id. Cas. prol. 41; Ter. Heaut. 4, 1, 37; Cic. Rep. 2, 2; Liv. 1, 4, 5; cf. id. 1, 6, 3:

    ad januam matris,

    Suet. Claud. 27 al. —
    2.
    Naut. t. t.
    a.
    To set on shore, to land, disembark:

    milites ex navibus,

    Caes. B. G. 4, 37, 1;

    for which: socios de puppibus,

    Verg. A. 10, 288:

    milites in terram,

    Caes. B. C. 3, 23, 2:

    expositis omnibus copiis,

    id. ib. 3, 29, 2; 1, 31 fin.; Liv. 24, 40, 9:

    ibi in terram,

    id. 34, 8, 7; Front. Strat. 2, 5, 44; cf.:

    in litora,

    Liv. 37, 28, 8:

    aegra mancipia in insulam,

    Suet. Claud. 25; but also with abl.:

    in Africa,

    Liv. 28, 44, 10 Drak. N. cr.:

    in terra,

    Vell. 2, 79, 4:

    in litore,

    Suet. Caes. 4; Just. 22, 5; Liv. 2, 22, 3; 26, 17, 2; Sen. Ep. 53, 2:

    in portu,

    Just. 18, 1, 3:

    ibi Themistoclem,

    Nep. Them. 8, 7:

    ad eum locum milites,

    Caes. B. C. 3, 6, 3:

    quibus regionibus exercitum exposuisset,

    id. ib. 3, 29 fin.:

    expositum peregrinis arenis os,

    Ov. M. 11, 56:

    quartā vix demum exponimur horā,

    Hor. S. 1, 5, 23: advexi frumentum;

    exposui, vendo meum, etc.,

    have unloaded, unpacked, opened, Cic. Off. 3, 12, 51:

    merces,

    Dig. 14, 2, 10.—
    b.
    To throw on the ground, throw down:

    paene exposivit cubito,

    Plaut. Cas. 4, 4, 34.—
    c.
    To throw overboard:

    si propter necessitatem adversae tempestatis expositum onus fuerit,

    Dig. 39, 4, 16, § 8.—
    3.
    Mercant. t. t.: pecuniam, to offer a sum to one, place at one's disposal, to be ready to pay:

    de Oppio bene curasti, quod ei DCCC. exposuisti,

    Cic. Att. 5, 4, 3 (for which, aperuisti, id. ib. 5, 1, 2).—
    4.
    Pregn., to leave exposed or unprotected, to expose, lay open (not ante-Aug.):

    ad ictus,

    Liv. 9, 35, 6; Curt. 8, 14, 31:

    ille ad omnes ictus expositus,

    id. 9, 5, 9:

    ne inermes provinciae barbaris nationibus exponerentur,

    Tac. H. 3, 5:

    exercitum hosti,

    Flor. 3, 11; Plin. 11, 19, 21, § 67:

    ceteris animalibus imbecillitatem hominum,

    Lact. 3, 23, 10; id. Epit. 9, 1; Val. Max. 7, 1, ext. 2:

    piscibus beluisque,

    Petr. 115:

    exposito solibus loco,

    Plin. 15, 5, 6, § 21.— Pass. absol.: (iracundi) simplices videntur, quia expositi sunt, Sen. de Ira, 2, 16, 3.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    totam causam, judices, explicemus atque ante oculos expositam consideremus,

    Cic. Rosc. Am. 12, 34; cf.:

    vitam alterius in oculis conspectuque omnium exponere,

    id. Div. in Caecil. 8, 27:

    disciplina puerilis publice exposita,

    id. Rep. 4, 3:

    orationem,

    to publish, id. de Or. 1, 53, 227; cf.:

    capita exposita nec explicata,

    id. Brut. 44, 164:

    erant huic studio maxima exposita praemia,

    id. de Or. 1, 4, 15:

    praemium,

    to set forth, propose, id. Quint. 23, 74: vitam suam exponere ad imitandum juventuti, id. Fragm. ap. Non. 104, 3:

    factum expositum ad imitandum,

    id. Phil. 2, 44, 114:

    exposita ad exemplum nostra re publica,

    id. Rep. 1, 46:

    opprobrio ad omnium convicia exposito,

    Suet. Caes. 49:

    expositum ad invidiam nomen,

    Tac. H. 2, 53:

    nomen Dei,

    to prostitute, dishonor, Lact. 1, 7.—
    B.
    In partic., of speech, to set forth, exhibit, relate, explain, expound; constr. with acc. and inf., or a rel. clause as object, or with de:

    coepit rationem hujus operis scientissime Gallus exponere,

    Cic. Rep. 1, 14:

    talis coetus, qualem exposui,

    id. ib. 1, 26:

    quae adhuc exposui,

    id. ib. 2, 23:

    obscura dilucide,

    id. Fin. 4, 1, 1:

    rem pluribus verbis,

    id. ib. 3, 4, 15:

    rem breviter,

    id. Cat. 3, 1, 3:

    mandata in senatu,

    id. de Or. 2, 12, 49:

    narrationem,

    id. Or. 62, 210:

    sententias ejus disputationis hoc libro,

    id. Lael. 1, 3:

    artes rhetoricas,

    id. de Or. 3, 20, 75:

    disputationem alicui,

    id. Rep. 1, 8:

    sermonem de amicitia alicui,

    id. Lael. 1, 3:

    eadem multitudini,

    Caes. B. G. 7, 38, 4:

    expone igitur primum animos remanere post mortem, tum docebis, etc.,

    explain, Cic. Tusc. 1, 12, 26:

    apud eosdem (censores), qui magistratu abierint, edant et exponant, quid in magistratu gesserint,

    id. Leg. 3, 20, 47:

    ex memoria alicui quid senatus censuerit,

    id. Cat. 3, 6, 13:

    ab initio, res quemadmodum gesta sit,

    id. Rosc. Am. 5, 14; id. Rep. 1, 26; cf.:

    hoc de quo modo exposuit Antonius,

    id. de Or. 1, 22, 102; id. Fam. 1, 9, 10:

    expone nunc de reprehendendo,

    id. Part. Or. 12, 44.—In abl. neutr. absol.:

    Caesar contione advocata... exposito, quid iniquitas loci posset, etc.,

    Caes. B. G. 7, 52, 2 Oud.; so,

    exposito quod nuntiatum erat,

    Curt. 4, 13:

    quasi gesta bello expositurus,

    Tac. A. 15, 72: summum bonum exposuit vacuitatem doloris, i. q. definivit, be defined, Cic. Fin. 5, 5, 14 Madv.; cf. ib. 5, 8, 22; and, expositio, ib. § 21.—Hence, expŏsĭtus, a, um, P. a., qs. publicly set out; hence, open, free, accessible.
    A.
    Lit.:

    limen,

    Stat. S. 1, 2, 24:

    census,

    open to all, id. ib. 2, 2, 152:

    numen (with nulli negatum),

    Luc. 5, 103; cf.:

    (homo) obvius et expositus,

    Plin. Ep. 1, 10, 2.—As subst.: ex-pŏsĭta, ōrum, n., the open parts, those exposed to view:

    frontem ejus tantum novi et exposita, quae ostendit etiam transeuntibus,

    Sen. Ep. 55, 6.—
    B.
    Trop.
    1.
    Accessible, affable:

    mores,

    Stat. S. 5, 3, 246.—
    2.
    Of authors, intelligible, lucid:

    optimos quidem, sed tamen eorum candidissimum quemque et maxime expositum velim,

    Quint. 2, 5, 19.—
    3.
    In a bad sense, common, vulgar:

    qui nihil expositum soleat deducere, etc.,

    Juv. 7, 54.— Adv.: expŏ-sĭte, plainly, clearly:

    non exposite et aperte ostendere, sed reconditā significatione,

    Gell. 3, 2, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > exposita

  • 13 Abriß

    Abriß, a) eig., durch Zeichnung: descriptio (Entwurf). – forma. species (aufgezeichneter Riß). – imago (Abbild). – adumbratio (Entwurf mit gehöriger Beobachtung von Licht u. Schatten, schattierte Skizze). – einen A. machen von einem Bauwerke, formam operis describere: speciem operis deformare; in Linien, imaginem od. formam operisdelineare. – b) uneig., durch Worte etc.: forma (Entwurf, z. B. officii, rei publicae). – descriptio (Schilderung, z. B. officii). – adumbratio (Skizze). – ein kurzer A, summarium; velut summa alcis rei (z. B. vitae alcis). – einen A. von etw. geben, alcis rei speciem et formam adumbrare; imaginem alcis rei exprimere (ein Bild von etw. geben, z. B. vitae alcis). – einen kurzen A. geben, summas res attingere (einen gedrängten Auszug des Wichtigsten liefern, Ggstz. explicare res): einen kurzen A. von etw. geben, breviter describere alqd; breviter dicere od. exponere de alqa re.

    deutsch-lateinisches > Abriß

  • 14 Biographie

    Biographie, vita. vitae alcis descriptio et imago (im allg.). – libri de vita alcis acta scripti (wenn sie ein aus mehreren Büchern, Abschnitten bestehendes größeres Werk ausmacht). – vita alcis iuventuti ad imitandum exposita (wenn sie zu Nutz und Frommen der Jugend geschrieben ist). – die B. jmds. abfassen, vitam alcis od. librum de vita alcis componere; vitam alcis narrare, enarrare (eine kurze, breviter: eine umständliche, ac curate);cde vita alcis exponere (eine kurze, breviter, eine ausführliche, umständliche, copiose);vitae alcis imaginem exprimere: die B. jmds. herausgeben, librum de vita alcis od. de rebus gestis alcis edere.

    deutsch-lateinisches > Biographie

  • 15 perbreviter

    Латинско-русский словарь > perbreviter

  • 16 alienus [1]

    1. aliēnus, a, um (alius), Adi. m. Compar. u. Superl., in vielen Bedeutungen dem gr. ἀλλότριος entsprechend (vgl. Passows gr. Wörterb. in v.), einem andern, gehörig, -eigen, fremd (Ggstz. meus, tuus, suus, proprius), I) eig.: 1) im allg.: puer, Ter.: servus, Quint.: coniunx, Hor.: aedes (Plur.), Ter.: domus, Cic.: pecuniae, Cic.: aes alienum, fremdes, entlehntes Geld, Schulden (s. aes no. II, B, 2, a), Cic.: nomina, fremde, von andern gemachte Schulden, Sall.: mos, Ter.: opes, Cic.: pavor, fremde, d.i. der andern Furcht, Liv.: aber metu alieno, aus Furcht vor andern, Ter.: alienis pedibus ambulare, Plin.: edicta alieno formare ingenio, Suet.: cum aliena est oratio, wenn ein anderer das Wort hat, Plaut.: alienis mensibus aestas, in fremden Monaten (d.i. in den Wintermonaten), Verg. – sternitur infelix alieno vulnere, durch die einem andern zugedachte Wunde, Verg. – m. Dat., sacerdotium genti conditoris haud alienum, Liv. 1, 20, 3. – subst., aliēnum, ī, n., a) fremdes Gut od. Eigentum (Ggstz. suum), alieni appetens, sui profusus, Sall.: largiri ex alieno, auf anderer Kosten Freigebigkeit üben, Cic., de alieno, Liv. u. Iustin.: ex alieno praedari, Liv. – b) f remder Grund u. Boden, in alieno aedificium exstruere, Cic.: furor aliena vastandi, Sen.: aliena pervadere molienti, fremdes Gebiet (im Ggstz. zum römischen), Amm. – c) fremde Angelegenheit, qui negat quicquam deos nec alieni curare nec sui? Cic. de div. 2, 104: u. so Plur. = fremde Angelegenheiten, fremde Interessen, aliena curare, Ter. heaut. 76: aliena diiudicare, ibid. 504. – 2) insbes.: a) jmdm. seiner Familie od. seiner Person od. seiner Heimat nach fremd, α) der Familie, Verwandtschaft od. Person nach fremd, fernstehend, jmd. nichts angehend, ihm nicht verwandt, nicht angehörig (Ggstz. meus, tuus, suus u. propinquus, affinis, sanguine coniunctus, amicus, familiaris, familiaris et necessarius), absol., ille si me alienus affinem volet, Ter.: heres alienior, Cic.: homines alienissimi, wildfremde, Cic. Phil. 10, 10. – m. Dat., non alienus sanguine regibus, Liv.: mihi non alienus, Fronto. – m. ab u. Abl., humani nihil a me alienum puto, Ter. heaut. 77: alienissimus a Clodio, Cic. – u. (wie ἀλλότριος) m. Genet. (s. Deder. Dict. 2, 5), non alieni generis sui, Dict.: non alienus Pelei, Dict. – subst., aliēnus, ī, m., der Fremde, cives potiores quam peregrini, propinqui quam alieni, Cic.: in longinquos in propinquos, in alienos in suos irruebat, Cic.: neu malis alienos adiungere, quam sanguine coniunctos retinere, Sall.: etiam alienissimis in capitis periculis amicissimorum officia et studia praestamus, Cic.: se suaque omnia alienissimis crediderunt, wildfremden Leuten, Caes. b.G. 6, 31, 4. – β) der Heimat nach jmdm. fremd, ausländisch, Graeca nomina aut aliena, Plin.: arbor ex alieno petita orbe, Plin.: domi atque in patria mallem, quam in externis atque alienis locis, Cic. – v. Pers. subst., aliēnus, ī, m., der Fremde, der Ausländer, tot linguae, tanta loquendi varietas, ut externus alieno paene non sit hominis vice, Plin.: hic apud me cenant alieni novem, Plaut. – b) dem Körper od. dem Geiste fremd, entfremdet, α) dem Körper, abgestorben quantum eius (ossis) alienum est, Scrib. 201. – β) dem Geiste, verwirrt, verrückt, facient alienos, deliros, Firm. math. 3, 6. – c) der physischen Beschaffenheit nach fremdartig, widrig, fit quoque, ut (nebula) in nostrum cum venit denique caelum, corrumpat reddatque sui simile atque alienum (uns widrig), Lucr.: alienus odor opplet nares, Varr. – neutr. plur. aliena subst., das Fremdartige, der fremdartige Stoff (= das aus der Mischung fremdartiger Bestandteile entstandene Trübe des Weines), Hor. sat. 2, 4, 57. – II) übtr.: a) v. Pers.: α) der Meinung, Ansicht nach einem andern gleichs. angehörig, von einem andern abhängig, nicht selbständig, nicht auf eigenen Füßen stehend (Ggstz. suus), in physicis totus alienus est, Cic. de fin. 1, 17. – β) der Gesinnung, Denkart, Neigung u. Lebensart nach einer Person od. Sache fremd, entfremdet, abgeneigt, nicht befreundet, feindselig, verfeindet, gegen sie ungünstig gestimmt, gleichgültig (Ggstz. amicus, familiaris, coniunctus), voluntates populi, Cic.: homo, Cic.: ex alienissimis sociis amicissimos reddere, Cic.: neque solum illis aliena mens erat, nicht bloß bei jenen herrschte eine feindselige Gesinnung, Sall. – m. ab u. Abl., alienus ab alqo od. ab alqa re animus, Cic.: si est a me alienior, Cic.: homo non alienus a litteris, ein des Schriftwesens nicht unkundiger (im Schriftwesen nicht unbewanderter) Mann (zugleich mit dem Doppelsinn: ein dem Brieftragen nicht fremder M.), Cic.: numquam a poëtice alienus fui, Plin. ep. – m. Dat., alienus alci animus (Ggstz. animus in alqm pronior), Tac.: ambitioni alienus Ggstz. familiaris otio et litteris), Sen.: domus his aliena malis, solcherlei Ränken (Getreibe) abgeneigt, Hor. – m. Genet. (s. die Auslgg. zu Ov. fast. 1, 196), domus non aliena consilii, dem Pl. nicht fremd, dem Pl. befreundet, Sall.: ioci non alienus, kein Feind vom Scherz, Ov. – subst., vel alienissimus rusticae vitae, auch der abgesagteste Feind des Landlebens, Col. 3, 21, 3. – b) v. Lebl. (konkr. u. abstr. Ggstdn.), fremd, fremdartig, dem eigenen Wesen od. der Beschaffenheit, dem Zustande, dem Zwecke, den Verhältnissen nicht entsprechend, widerstrebend, ungewohnt, ungeeignet, ungehörig. unpassend, unangemessen, unzuträglich, nachteilig, mit etw. unvereinbar, α) absol.: malis ridere alienis, mit verstellten Mienen, mephistophelesartig, höhnisch lachen, Hor. sat. 2, 3, 72 (u. dazu Krüger u. Fritzsche): alieno gaudia vultu semper erant, das Weinen war dir näher als das Lachen, Val. Flacc. 8, 164. – hanc rem tractare non alieno loco videor, Quint. – alieno loco (Gelände) proelium committere, Caes. – alienā, alieniore aetate, Plaut. u. Ter.: alieno tempore, zur Unzeit, Cic. u. Liv. (Ggstz. suo tempore, Varr.). – suo alienoque Marte pugnare, nach gewohnter u. ungewohnter Art, Liv. – aliena verba, uneigentliche (Ggstz. propria). Cic.; u. verb. translata et aliena verba, Cic. (vgl. Cic. de or. 3, 157 u. or. 80): cetera ex prosae orationis usu alieniora praetermisimus, Gell. – u. non alienum est m. folg. Infinit., es ist nicht unzweckmäßig, unzuträglich (s. Heusinger Cic. off. 1, 8), sponte vomere non alienum est, Cels.: u. so sed non alienum est (es ist nicht ungehörig, ungeeignet) rationem huius verbi faciendi Zenonis exponere, Cic.: non alienum esse videtur proponere de etc., Caes.: cuius victoriae non alienum videtur quale praemium sit tributum docere, Nep.: non alienum esse arbitror breviter explicare, quae mihi sit ratio etc., Cic. – neutr. plur. subst. = nicht zur Sache Gehöriges, Fremdartiges, Ungehöriges, aliena ac nihil profutura petere, Sall.: aliena dicere (Ggstz. dicere quod causae prosit), Cic.: aliena loqui, Ungehöriges schwatzen, Unsinn reden (v. Wahnsinnigen). Cels. u. Ov. – β) m. ab u. Abl.: navigationis labor alienus non ab aetate solum nostra, verum etiam a dignitate, Cic.: dolor (est) motus asper in corpore alienus a sensibus, dem Gefühle widerstrebend, Cic.: sententia non crudelis, sed aliena a re publica nostra, Sall. – γ) m. bl. Abl.: aut suā personā aut tempore alienum, Cic.: alienum sibi videri dignitate imperii, Cic.: illud autem alterum alienum esse existimatione meā Cibyratas imperio meo publice venari, Cic.: indignum et alienum maiestate populi Romani videtur m. folg. Akk. u. Infin., Val. Max. – δ) m. Dat.: cibi stomacho non alieni (nicht unzuträgliche), Cels.: alienissimo sibi loco, contra opportunissimo hostibus conflixit, Nep.: exemplum temporibus suis accommodatissimum, meis alienissimum rationibus, Cic.: quod maxime huic causae est alienum, Cic. – u. zugl. m. folg. Infin., moveri et ambulare nisi sanis alienum est, Cels.: non putavi alienum esse meis institutis haec ad te scribere, Cic. – ε) m. Genet, (s. die Auslegg. zu Ov. fast. 1, 196), aliarum rerum aliena, unvereinbar mit andern Erscheinungen, beispiellos, Lucr.: omnia quae essent aliena firmae et constantis assensionis a virtute sapientiaque removit, Cic. – u. zugl. m. folg. Infin., quis alienum putet eius esse dignitatis, quam mihi quisque tribuit, quid in omni munere vitae optimum et verissimum sit exquirere, Cic. – ζ) m. ad u. Akk.: nihil mihi turpius apud homines fuisset, neque vero ad istam ipsam ἀσφάλειαν quicquam alienius (zweckwidriger), Cic. ad Att. 2, 19, 4: ad committendum proelium alienum esse tempus arbitratus, Caes. b.G. 4, 34, 2: omnium autem rerum nec aptius est quicquam ad opes tuendas quam diligi, nec alienius quam timeri, Cic. de off. 2, 23.

    lateinisch-deutsches > alienus [1]

  • 17 memoria

    memoria, ae, f. (memor), das Gedächtnis, I) im allg. = das Gedenken, A) eig.: 1) von etw. Vergangenem = das Andenken, die Erinnerung, a) übh.: post hominum memoriam, seit Menschengedenken, Cic.: suarum se miseriarum in memoriam inducere, zurückdenken an usw., Plaut.: nunc demum in memoriam regredior (kehrt mir die E. zurück) audisse me etc., Plaut.: redite in memoriam (geht in der E. zurück, erinnert euch), quae libido etc., Cic.: in memoriam redeo mortuorum, ich erinnere mich wieder an die V., Cic.: Cn. Pompei memoriam amisisse, Cic.: delere memoriam dedecoris, Liv.: primam sacramenti memoriam deponere, die erste E. vergessen, Caes.: memoria alcis (rei) excĭdit od. abiit od. abolevit, es ist etw. in Vergessenheit gekommen, man hat etw. vergessen, Liv.: e memoria excedit m. folg. indir. Fragesatz, Liv.: an iam memoriā exisse m. folg. Acc. u. Infin., Liv.: memoriam coniugum liberorumque eicere ex animis suis, Liv.: ea, cum fuerint et falsa et inania, sint evolsa ex omni memoria vitaque nostra, Cic.: memoriam prodere, die Erinnerung fortpflanzen, Caes.: memoriae prodere, Cic. u. Nep., od. tradere, Liv., dem Andenken (der Nachwelt) überliefern, berichten (vom Geschichtschreiber; versch. v. memoriā prodere, s. unten no. B, 1): so auch memoriae mandare, Liv. (versch. von unten no. II): memoriam rerum Romanarum tenere, der röm. Geschichte mächtig sein, Cic.: dare alqm in omnem memoriam, dem ewigen A. (der Ewigkeit) übergeben, Sen.: memoriae datum est m. folg. Akk. u. Infin., Gell.: memoriam alcis retinere, Cic.: quorum memoria vigebit, Sen.: memoriā digni viri, merkwürdige Männer, Cic.: caede Caesaris memoriam apud posteros adeptus, sich einen Namen gemacht, Tac.: memoriā patris nobis infensus, weil er des Vaters gedachte, gegen uns feindselig gesinnt, Tac. – oft verb. memoria et recordatio od. recordatio et memoria = lebendige, lebhafte Erinnerung, Cic. – b) insbes. = das Bewußtsein, sceleris, Tac.: bonae societatis, Tac. – 2) der Gedanke an etw. Zukünftiges, periculi, an die G., Liv.: ut belli inferendi memoria patribus aut plebi non esset, daß an einen Angriffskrieg die Väter ebensowenig als die Plebejer dachten, Liv. – 3) meton.: a) = das, dessen man sich erinnert, α) die Zeit, vergangene und gegenwärtige, multorum annorum, Cic.: philosophi huius memoriae, Cic.: homo memoriae nostrae doctissimus, Gell.: nostrā memoriā, Cic.: avorum memoriā, Liv.: in omni memoria, Cic.: pueritiae memoriam repetere, Cic.: a summa memoria, von den ältesten Zeiten an, Varro. – β) ein Ereignis, Vorfall, repetenda est veteris cuiusdam memoriae non sane satis explicata recordatio, die ziemlich dunkle Erinnerung an ein Ereignis früherer Zeit, Cic. – b) ein Denkmal, Grabmal, Augustin. conf. 5, 8. Hieron. quaest. hebr. in genesim p. 340 ed. Vall.: memoriam sibi et suis comparare, Corp. inscr. Lat. 6, 26430: parentes karissimo memoriam fecerunt, Corp. inscr. Lat. 8, 217. – u. Denkmal = Kunstdenkmal, antiquarum urbium memoriae, Hieron. in paralip. ad Domn. et Rogat. – c) memoria hieß in der alten christl. Kirche in Rom der Altar, die Kapelle, der Reliquienschrein, Augustin. de civ. dei 22, 8 no. 11 u. 12: v. der Basilika des heiligen Petrus u. Paulus, Augustin. de civ. dei 1, 4. – B) übtr., das mündliche oder schriftliche Gedenken, die mündliche oder schriftliche Überlieferung von etw. Geschehenem, die Erwähnung, Nachricht, Erzählung, Geschichte, 1) eig.: de hominum memoria (die mündliche Nachricht, das mündliche Zeugnis) tacere; litterarum memoriam flagitare (eine schriftliche Nachricht, ein schriftliches Zeugnis verlangen), Cic.: de quibus (amicis) memoriam accepimus, von denen uns die Geschichte erzählt, Cic.: alqd prodere memoriā, mündlich, Caes., memoriā ac litteris, mündlich u. schriftlich Cic. (versch. v. memoriae prodere, s. oben no. A, 1): de Magonis interitu duplex memoria prodita est, Nep.: multos deerrasse memoria (die Geschichte) prodidit, Colum. 1, 4, 6: liber, quo omnem rerum memoriam breviter complexus est, Cic.: in memoriam notam et aequalem incurro, Cic.: huius rei memoriam facit, tut er Erwähnung, Capit. Albin. 3, 3. – 2) meton., eine Denkschrift, vitae memoriam prosā oratione componere, eine Lebensbeschreibung, Suet.: u. als Titel, a memoria, Lampr. u. Inscr., ad memoriam, Spart., der kaiserl. Historiograph. – im Plur. memoriae – die schriftlichen Denkmäler, Jahrbücher, Annalen, in veteribus memoriis legimus, Gell.: Favorinus memoriarum veterum exsequentissimus, Gell. – II) prägn., das Gedächtnis = die Erinnerungskraft, -fähigkeit, 1) eig.: memoriae artificium, Gedächtniskunst, Cornif. rhet.: memoria acris, Ggstz. hebes, Cic.: memoria bona, melior, Cic.: mala, Petron.: segnis ac lenta, Sen.: non tenax, Augustin., tenacissima, Quint.: memoria minuitur, Cic.: memoriā vigere, ein starkes G. haben, Cic. (u. so immensum quantum memoriā vigens, Amm.): memoriā tantā fuit, ut etc., hatte ein so gutes G., Cic.: memoriam agere, üben, Quint.: alqd memoriae tradere od. mandare, dem G. einprägen, Cic.: memoriā comprehendere od. complecti alqd, etw. im G. behalten, Cic.: ähnlich memoriā tenere, Cic.: in memoria habere, Ter.: hoc est mihi in memoria. Cic.: deponere alqd ex memoria, sich aus dem Sinne schlagen, vergessen, Cic.: hoc fugit meam memoriam, ist mir entfallen, Cic.: tu qui ais redige in memoriam (sc. meam), bringe mir ins G., Ter.: u. so in memoriam nostram redigere (uns ins G. zurückrufen) m. folg. Acc. u. Infin., Cic.: ex memoria exponere, aus dem Kopfe hersagen, Cic.: memoriā cedere (aus dem G. schwinden) m. folg. Acc. u. Infin., Liv.: u. so excedere memoriā, Liv.: excedere e memoria m. folg. indir. Fragesatz (quo tempore etc.), Liv.: excĭdere de memoria, Liv.: fugere memoriā, Liv.: ut in nullo umquam verbo eum memoria deceperit, Sen. rhet.: memoria labat, Liv.: si memoria mihi non labat, Gell.: quos (versus), quoniam memoriae mihi aderant, ascripsi, da ich sie gerade noch im G. hatte, Gell. – Plur., sunt igitur duae memoriae: una naturalis, altera artificiosa, Cornif. rhet. 3, 28. – 2) meton., Plur. memoriae = Gedanken, et veniendo et praetereundo inserebant mihi species alias et alias memorias, Augustin. conf. 4, 8 in. – / Nbf. memorium, iī, n., Corp. inscr. Lat. 3, 410.

    lateinisch-deutsches > memoria

  • 18 summatim

    summātim, Adv. (summa), I) summarisch, nur den Hauptsachen nach, im allgemeinen, verb. generatim ac summatim, Varro LL.: in hoc libro summ. ponere, Varro LL.: summ. attingere, Lucr., Quint. u.a.: de alqa re breviter ac summ. percurrere, Varro: summ. rescribere paucis, Lucil. fr.: quae longiorem orationem desiderant summ. perscribere, Cic.: summ. exponere alqd, mit leichten Strichen schildern, Suet.: commentarium de vita sua summ. breviterque composuit, Suet. – II) leichthin, obenhin, oberflächlich, acutissimo cultello summ. radicem eradere, Colum.: primo anno summ. ablaqueato, Colum.

    lateinisch-deutsches > summatim

  • 19 Angabe

    Angabe, indicium (Anzeige, sowohl übh. als insbes. vor Gericht). – delatio (Anzeige = Denunziation). – libellus de alqo datus (die Denunziation als Schrift). – professio (das öffentliche Sich-Bekennen zu etw., z. B. einer Ware beim Zollamt: bes. mit u. ohne den Zus. bonorum, Angabe des Vermögens, od. nominis, A. des Namens, bes. vor dem Prätor). – auctoritas (Angabe eines Schriftstellers als Willensmeinung, Ausspruch). – dicta,n. pl. (das Ausgesagte, die Aussagen, z. B. transfugarum). – sententia (der einzelne Gedanke, Satz). – nach A. des Livius, ut Livius commemorat, dicit, ait, ostendit, narrat (narravit), scribit (scripsit): si Livium auctorem sequamur (wenn wir dem L. als Gewährsmann folgen). – mit genauer A. der Zahl, exsequendo subtiliter numerum. – zu geringe A. des Vermögens, census extenuatus. – eine A. über etwas machen, alqd edere (z. B. consilia hostium); dicere, narrare, exponere de alqa re (eine kurze, sehr kurze, breviter, brevissime). – Ost muß für »Angabe« im Latein. »der Angebende« stehen, z. B. die Verschiedenheit der Angaben, diversitas auctorum od. tradentium: den Angaben der meisten folgen, auctores plurimos sequi: nach jmds. A., alqo auctore. – »diese Angabe, welche Angabe«. im Zshg. oft bl. id oder quod (z. B. und diese A. wurde um so mehr verworfen, weil etc., eoque magis id eiectum est, quod etc., s. Cic. ad Att. 2, 24, 2: diese ganze A. wurde lächerlich gefunden, quod totum irrisum est, ibid: bei dieser A., in quo (s. Cic. Brut. 73).

    deutsch-lateinisches > Angabe

  • 20 alienus

    1. aliēnus, a, um (alius), Adi. m. Compar. u. Superl., in vielen Bedeutungen dem gr. ἀλλότριος entsprechend (vgl. Passows gr. Wörterb. in v.), einem andern, gehörig, -eigen, fremd (Ggstz. meus, tuus, suus, proprius), I) eig.: 1) im allg.: puer, Ter.: servus, Quint.: coniunx, Hor.: aedes (Plur.), Ter.: domus, Cic.: pecuniae, Cic.: aes alienum, fremdes, entlehntes Geld, Schulden (s. aes no. II, B, 2, a), Cic.: nomina, fremde, von andern gemachte Schulden, Sall.: mos, Ter.: opes, Cic.: pavor, fremde, d.i. der andern Furcht, Liv.: aber metu alieno, aus Furcht vor andern, Ter.: alienis pedibus ambulare, Plin.: edicta alieno formare ingenio, Suet.: cum aliena est oratio, wenn ein anderer das Wort hat, Plaut.: alienis mensibus aestas, in fremden Monaten (d.i. in den Wintermonaten), Verg. – sternitur infelix alieno vulnere, durch die einem andern zugedachte Wunde, Verg. – m. Dat., sacerdotium genti conditoris haud alienum, Liv. 1, 20, 3. – subst., aliēnum, ī, n., a) fremdes Gut od. Eigentum (Ggstz. suum), alieni appetens, sui profusus, Sall.: largiri ex alieno, auf anderer Kosten Freigebigkeit üben, Cic., de alieno, Liv. u. Iustin.: ex alieno praedari, Liv. – b) f remder Grund u. Boden, in alieno aedificium exstruere, Cic.: furor aliena vastandi, Sen.: aliena pervadere molienti, fremdes Gebiet (im Ggstz. zum römischen), Amm. – c) fremde
    ————
    Angelegenheit, qui negat quicquam deos nec alieni curare nec sui? Cic. de div. 2, 104: u. so Plur. = fremde Angelegenheiten, fremde Interessen, aliena curare, Ter. heaut. 76: aliena diiudicare, ibid. 504. – 2) insbes.: a) jmdm. seiner Familie od. seiner Person od. seiner Heimat nach fremd, α) der Familie, Verwandtschaft od. Person nach fremd, fernstehend, jmd. nichts angehend, ihm nicht verwandt, nicht angehörig (Ggstz. meus, tuus, suus u. propinquus, affinis, sanguine coniunctus, amicus, familiaris, familiaris et necessarius), absol., ille si me alienus affinem volet, Ter.: heres alienior, Cic.: homines alienissimi, wildfremde, Cic. Phil. 10, 10. – m. Dat., non alienus sanguine regibus, Liv.: mihi non alienus, Fronto. – m. ab u. Abl., humani nihil a me alienum puto, Ter. heaut. 77: alienissimus a Clodio, Cic. – u. (wie ἀλλότριος) m. Genet. (s. Deder. Dict. 2, 5), non alieni generis sui, Dict.: non alienus Pelei, Dict. – subst., aliēnus, ī, m., der Fremde, cives potiores quam peregrini, propinqui quam alieni, Cic.: in longinquos in propinquos, in alienos in suos irruebat, Cic.: neu malis alienos adiungere, quam sanguine coniunctos retinere, Sall.: etiam alienissimis in capitis periculis amicissimorum officia et studia praestamus, Cic.: se suaque omnia alienissimis crediderunt, wildfremden Leuten, Caes. b.G. 6, 31, 4. – β) der Heimat nach jmdm. fremd, ausländisch, Graeca nomina aut aliena, Plin.:
    ————
    arbor ex alieno petita orbe, Plin.: domi atque in patria mallem, quam in externis atque alienis locis, Cic. – v. Pers. subst., aliēnus, ī, m., der Fremde, der Ausländer, tot linguae, tanta loquendi varietas, ut externus alieno paene non sit hominis vice, Plin.: hic apud me cenant alieni novem, Plaut. – b) dem Körper od. dem Geiste fremd, entfremdet, α) dem Körper, abgestorben quantum eius (ossis) alienum est, Scrib. 201. – β) dem Geiste, verwirrt, verrückt, facient alienos, deliros, Firm. math. 3, 6. – c) der physischen Beschaffenheit nach fremdartig, widrig, fit quoque, ut (nebula) in nostrum cum venit denique caelum, corrumpat reddatque sui simile atque alienum (uns widrig), Lucr.: alienus odor opplet nares, Varr. – neutr. plur. aliena subst., das Fremdartige, der fremdartige Stoff (= das aus der Mischung fremdartiger Bestandteile entstandene Trübe des Weines), Hor. sat. 2, 4, 57. – II) übtr.: a) v. Pers.: α) der Meinung, Ansicht nach einem andern gleichs. angehörig, von einem andern abhängig, nicht selbständig, nicht auf eigenen Füßen stehend (Ggstz. suus), in physicis totus alienus est, Cic. de fin. 1, 17. – β) der Gesinnung, Denkart, Neigung u. Lebensart nach einer Person od. Sache fremd, entfremdet, abgeneigt, nicht befreundet, feindselig, verfeindet, gegen sie ungünstig gestimmt, gleichgültig (Ggstz. amicus, familiaris, coniunctus), voluntates populi, Cic.: homo,
    ————
    Cic.: ex alienissimis sociis amicissimos reddere, Cic.: neque solum illis aliena mens erat, nicht bloß bei jenen herrschte eine feindselige Gesinnung, Sall. – m. ab u. Abl., alienus ab alqo od. ab alqa re animus, Cic.: si est a me alienior, Cic.: homo non alienus a litteris, ein des Schriftwesens nicht unkundiger (im Schriftwesen nicht unbewanderter) Mann (zugleich mit dem Doppelsinn: ein dem Brieftragen nicht fremder M.), Cic.: numquam a poëtice alienus fui, Plin. ep. – m. Dat., alienus alci animus (Ggstz. animus in alqm pronior), Tac.: ambitioni alienus Ggstz. familiaris otio et litteris), Sen.: domus his aliena malis, solcherlei Ränken (Getreibe) abgeneigt, Hor. – m. Genet. (s. die Auslgg. zu Ov. fast. 1, 196), domus non aliena consilii, dem Pl. nicht fremd, dem Pl. befreundet, Sall.: ioci non alienus, kein Feind vom Scherz, Ov. – subst., vel alienissimus rusticae vitae, auch der abgesagteste Feind des Landlebens, Col. 3, 21, 3. – b) v. Lebl. (konkr. u. abstr. Ggstdn.), fremd, fremdartig, dem eigenen Wesen od. der Beschaffenheit, dem Zustande, dem Zwecke, den Verhältnissen nicht entsprechend, widerstrebend, ungewohnt, ungeeignet, ungehörig. unpassend, unangemessen, unzuträglich, nachteilig, mit etw. unvereinbar, α) absol.: malis ridere alienis, mit verstellten Mienen, mephistophelesartig, höhnisch lachen, Hor. sat. 2, 3, 72 (u. dazu Krüger u. Fritzsche): ali-
    ————
    eno gaudia vultu semper erant, das Weinen war dir näher als das Lachen, Val. Flacc. 8, 164. – hanc rem tractare non alieno loco videor, Quint. – alieno loco (Gelände) proelium committere, Caes. – alienā, alieniore aetate, Plaut. u. Ter.: alieno tempore, zur Unzeit, Cic. u. Liv. (Ggstz. suo tempore, Varr.). – suo alienoque Marte pugnare, nach gewohnter u. ungewohnter Art, Liv. – aliena verba, uneigentliche (Ggstz. propria). Cic.; u. verb. translata et aliena verba, Cic. (vgl. Cic. de or. 3, 157 u. or. 80): cetera ex prosae orationis usu alieniora praetermisimus, Gell. – u. non alienum est m. folg. Infinit., es ist nicht unzweckmäßig, unzuträglich (s. Heusinger Cic. off. 1, 8), sponte vomere non alienum est, Cels.: u. so sed non alienum est (es ist nicht ungehörig, ungeeignet) rationem huius verbi faciendi Zenonis exponere, Cic.: non alienum esse videtur proponere de etc., Caes.: cuius victoriae non alienum videtur quale praemium sit tributum docere, Nep.: non alienum esse arbitror breviter explicare, quae mihi sit ratio etc., Cic. – neutr. plur. subst. = nicht zur Sache Gehöriges, Fremdartiges, Ungehöriges, aliena ac nihil profutura petere, Sall.: aliena dicere (Ggstz. dicere quod causae prosit), Cic.: aliena loqui, Ungehöriges schwatzen, Unsinn reden (v. Wahnsinnigen). Cels. u. Ov. – β) m. ab u. Abl.: navigationis labor alienus non ab aetate solum nostra, verum etiam a dignitate, Cic.: dolor
    ————
    (est) motus asper in corpore alienus a sensibus, dem Gefühle widerstrebend, Cic.: sententia non crudelis, sed aliena a re publica nostra, Sall. – γ) m. bl. Abl.: aut suā personā aut tempore alienum, Cic.: alienum sibi videri dignitate imperii, Cic.: illud autem alterum alienum esse existimatione meā Cibyratas imperio meo publice venari, Cic.: indignum et alienum maiestate populi Romani videtur m. folg. Akk. u. Infin., Val. Max. – δ) m. Dat.: cibi stomacho non alieni (nicht unzuträgliche), Cels.: alienissimo sibi loco, contra opportunissimo hostibus conflixit, Nep.: exemplum temporibus suis accommodatissimum, meis alienissimum rationibus, Cic.: quod maxime huic causae est alienum, Cic. – u. zugl. m. folg. Infin., moveri et ambulare nisi sanis alienum est, Cels.: non putavi alienum esse meis institutis haec ad te scribere, Cic. – ε) m. Genet, (s. die Auslegg. zu Ov. fast. 1, 196), aliarum rerum aliena, unvereinbar mit andern Erscheinungen, beispiellos, Lucr.: omnia quae essent aliena firmae et constantis assensionis a virtute sapientiaque removit, Cic. – u. zugl. m. folg. Infin., quis alienum putet eius esse dignitatis, quam mihi quisque tribuit, quid in omni munere vitae optimum et verissimum sit exquirere, Cic. – ζ) m. ad u. Akk.: nihil mihi turpius apud homines fuisset, neque vero ad istam ipsam ἀσφάλειαν quicquam alienius (zweckwidriger), Cic. ad Att. 2, 19, 4: ad committendum
    ————
    proelium alienum esse tempus arbitratus, Caes. b.G. 4, 34, 2: omnium autem rerum nec aptius est quicquam ad opes tuendas quam diligi, nec alienius quam timeri, Cic. de off. 2, 23.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > alienus

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»